Het is nu do maart 28, 2024 9:14 pm




Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 32 berichten ]  Ga naar pagina 1, 2, 3  Volgende
Oorlogsmisdaden in en rond Stavelot... 
Auteur Bericht
Harro
Bericht Oorlogsmisdaden in en rond Stavelot...
[EDIT]Om de thread overzichtelijk te houden de hele lap Franse tekst even gewist. Zie de vertaling van Warfare7[EDIT]


ma dec 20, 2004 9:56 pm
Hans
Bericht 
Gustav,

Enorm goed bedoeld, maar ik denk persoonlijk dat de meesten hier geen behoefte hebben aan zo'n lange lap met Franse tekst. Ik zou het inderdaad waarderen indien je deze óf had vertaald naar het Nederlands/Engels óf niet hier had gepost en als mail naar Hans22 had gestuurd.


ma dec 20, 2004 9:59 pm
Harro
Bericht 
Dat is het punt. Ik heb deze tekst als mail naar Hans22 gestuurd maar hij wil mijn pm's niet openen. Het was anders goed bedoeld.


ma dec 20, 2004 10:01 pm
Hans
Bericht 
Gustav, dat heb ik ook al medegedeeld, je bedoeling was echt goed maar de meesten van ons hier op het forum zijn de Franse taal niet of niet goed genoeg machtig om die post van je te lezen. Als Hans22 die mail of die PM van je niet wil lezen is dat héél jammer, maar het is niet anders. :wink:


ma dec 20, 2004 10:04 pm
ErnstJan
Bericht 
kan hier geen nl vertaling/samenvatting van komen? of is dat te moeilijk ben wel benieuwd...


ma dec 20, 2004 10:08 pm
Barry

Geregistreerd:
zo maart 28, 2004 10:43 pm
Berichten: 5378
Bericht 
Aangezien de openingspost van dit topic grotendeels in het Frans opgesteld is gaat dit topic ook slot.

Natuurlijk mogen Duitse en Franse teksten in discussies ter illustratie worden gebruikt mits daarbij een vertaling of uitleg wordt geplaatst. Waar het mij hier echter om gaat is dat de openingstekst van dit topic een Franse tekst is zonder enige vertaling of uitleg waardoor, wanneer hierover een discussie zou ontstaan, deze discussie slechts voor een klein deel van de forumbezoekers toegankelijk zou zijn.

Ik zal het bericht dan ook laten staan om zodoende de Franssprekenden onder ons de mogelijkheid te geven dit te lezen. Om een discussie toe te staan is het mijns inziens echter nodig dat er een vertaling of uitleg wordt gegeven.

Wanneer iemand zich geroepen voelt deze tekst te vertalen: graag !


ma dec 20, 2004 10:20 pm
Profiel
Avatar gebruiker
Gerd

Geregistreerd:
za mei 22, 2004 10:36 am
Berichten: 1133
Woonplaats: Tollembeek, België
Bericht 
Interessant stuk, Gustav. Als echte Belg :wink: ben ik het Frans wel wat machtig. Het viel mij op dat in de laatste alinea's de namen zijn weggelaten. Heb jij dat gedaan of was dat in de originele documenten ook zo? En waarom dan wel? Privacy?

Gerd


ma dec 20, 2004 10:29 pm
Profiel
Barry

Geregistreerd:
zo maart 28, 2004 10:43 pm
Berichten: 5378
Bericht 
Beste forumbezoekers, dit topic gaat weer open aangezien Warfare7 heeft aangegeven een vertaling van de door Gustav geplaatste tekst gereed te hebben. Waarvoor mijn hartelijke dank natuurlijk.


wo dec 22, 2004 8:34 pm
Profiel
Warfare7
Bericht 
Zo daar gaat ie dan.

La massacre de la maison Legaye

Les membres de la Commision ont interrogé le seul témoin encore vivant de ce drame (en dehors de ses deux enfants), Mme Régine Heuser, épouse Maurice Grégoire, âgée de trente ans . Il résulte de sa déposition que, le lundi 18 Décembre 1944, la bataille faisant rage à Stavelot, elle se décida, vers huit heures du soir, à se réfugier, avec ses deux enfants, dans la cave de la maison Legaye, située presque en face de sa demeure, route de Trois-Ponts, cette cave paraissant offrir un abri plus sûr que la sienne. Elle y trouva, déjà réunies, vingt-trois personnes, en majorité des femmes et des enfants. L’âge de ces derniers varie entre quatre et neuf ans.

De moord op de familie Legaye

Commissieleden ondervraagden de enige overlevende getuige van dit drama (met uitzondering van haar 2 kinderen), de dertigjarige mevrouw Régine Heuser, echtgenote Maurice Grégoire. Toen op maandag 18 december 1944, het gevecht te Stavelot losbarstte, besloot zij om samen met haar twee kinderen ’s avonds rond 20 uur, beschutting te zoeken in de kelder van de woning Legaye, ongeveer rechtover haar verblijfplaats gelegen op de weg naar Trois-Ponts . Deze kelder bood een veiliger schuiloord als het hare. Ter plaatse trof zij er reeds 23 mensen aan, meestal vrouwen en kinderen. De kinderen waren slechts tussen 4 en 9 jaar oud.


Toutes ces personnes, y compris Mme Grégoire, et ses deux enfants, ont passé la nuit du lundi 18 décembre au mardi 19 sans être inquiétées. Le mardi, vers midi, un soldat américain descendit dans la cave pour s’assurer qu’il n’y avait pas de soldats allemands qui s’y cachaient. Après avoir visité les caves de la maison., il partit. Vers dix-sept heures, à la tombée de la nuit, se présenta un autre soldat américain ; il expliqua aux réfugiés que les Allemands venaient de faire une pointe vers Ster, mais qu’elle avait été enrayée ; il leur recommanda de se tenir tranquilles et de ne pas faire du bruit.

Zonder verontrust te worden brachten alle personen, incl. mevrouw Grégoire en haar 2 kinderen, er de nacht door van maandag 18 december op dinsdag 19 december. Op dinsdagmiddag, verscheen er een Amerikaans soldaat in de kelder om zich te vergewissen of er geen Duitsers waren. Na nazicht, vertrok de Amerikaan opnieuw en maakte de vluchtelingen duidelijk dat de Duitsers reeds gesignaleerd waren in de buurt van Ster, maar dat ze terug verdreven waren. Hij raadde de vluchtelingen aan stil te blijven en zich niet ongerust te maken.

Peu de temps après, les occupants de la cave entendirent des coups de feu, tirés de la maison, au-dessus de leurs têtes : ils entendirent aussi les Allemands riposter. Cette fusillade dura environ une heure. Il semble de toute evidence que le soldat américain qui était venu visiter les occupants de la cave et qui leur avait recommandé le silence est celui qui a tiré les premiers coups de feu. Mais nous ne pouvons rien affirmer de certain sur ce point.

Kort daarna, hoorden de kelderbewoners vuurschoten voortkomend uit de woning boven hun hoofd. Ze hoorden ook dat de Duitsers het vuur beantwoordden. Het werd een vuurgevecht dat bijna een uur duurde. Het leek er sterk op dat de Amerikaanse soldaat van daarnet als eerste het vuur opende. Zekerheid had men echter niet.

Quoi qu’il en soit, peu après vingt heures, les Allemands apparurent devant la maison Legaye et lancèrent une grenade dans la première cave, où se trouvaient blottis la plupart des enfants. Personne ne fut blessé. Quelques instants après, les soldats ennemis lancèrent une seconde grenade dans la même cave. Seule Mme Grégoire fut atteinte, à la jambe. On entendit alors crier au soupirail de la cave : « Heraus ! » et cela, à plusieurs reprises. Comme Mme Grégoire connaissait l’allemand (elle est originaire de Manderfeld) ses compagnons, saisis de frayeur, lui demandèrent de crier aux soldats que la cave n’était pas occupée que par des civils, et qu’ils demandaient du secours. Mme Grégoire accéda à ce désir, mais les Allemands continuèrent à crier : « Heraus ! » Mme Grégoire se décida alors à sortir la première, accompagnée de ses deux enfants : elle répéta que la cave ne contenait que des civils et fit connaître qu’elle-même était blessée, et qu’il n’y avait là que des femmes, des enfants et deux vieilles personnes. Elle se trouvait en ce moment en présence d’une douzaine de soldats de SS, qui lui dirent de crier à ses compagnons de sortir de leur abri. Cet ordre fut exécuté, et toutes les personnes occupant la cave sortirent de celle-ci dans le jardin de la maison Legaye.

Wat er ook van was, na 20 uur verschenen de Duitsers voor de woning Legaye en gooiden een granaat in de eerste kelder, waar ineengehurkt het merendeel der kinderen zaten. Er werd niemand gewond. Kort daarna, volgde er een tweede granaat in diezelfde kelder. Toen werd alleen mevrouw Grégoire aan het been gewond. Door het keldergat werd er toen meerdere malen geschreeuwd : “Heraus”. Mevrouw Grégoire, welke Duits sprak (zij was afkomstig van Manderfeld), werd door de angstige kelderbewoners verzocht om de Duitsers toe te schreeuwen dat er enkel burgers in de kelder zaten. Na dit verzoek ingewilligd te hebben, bleven de Duitsers maar schreeuwen “Heraus”. Mevrouw Grégoire besloot dan maar als eerste uit de kelder te komen, vergezeld van haar 2 kinderen. Zij herhaalde dat er enkel maar vrouwen, kinderen en ouderlingen in de kelder zaten en dat zij bovendien aan het been gekwetst was. Zij was toen in het gezelschap van een 12-tal SS soldaten, die haar verplichtten de anderen in de kelder toe te roepen om tevoorschijn te komen. Het bevel werd uitgevoerd en allen begaven zich naar de tuin van de woning Legaye.

S’adressant à Mme Grégoire, les soldats lui demandèrent si tout le monde était là, s’il ne restait personne dans la cave. L’interpellée fit semblant de compter les présents et affirma que tout le monde était là. A ce moment, Anne Marie Daisomont informa Mme Grégoire que ses parents et sa sœur étaient sortis de la cave avant les autres. Elle ignorait que ces malheureux avaient déjà été froidement tués. En effet, au moment où les grenades avaient éclaté dans le cave, Marie-Thèrese Daisomont s’était évanouie ; ses parents avaient alors ouvert la porte de la cave donnant à l’extérieur , afin de laisser entrer l’air. Les Allemands, s’en étant aperçus, les appelèrent, comme pour les aider, et, en sortant, les trois malheureux avaient été abattus.

Er werd toen aan mevrouw Grégoire gevraagd of iedereen aanwezig was en of er niemand nog in de kelder achtergebleven was. Zij deed alsof ze de aanwezigen telde en bevestigde daarop dat iedereen er was. Toen deelde Anne Marie Daisomont aan mevrouw Grégoire mede dat haar ouders en haar zus reeds eerder de kelder verlaten hadden. Zij wist toen op dat moment niet dat deze ongelukkigen reeds koelbloedig vermoord werden. Inderdaad, toen de granaten explodeerden in de kelder, geraakte mevrouw Marie-Thérèse Daisomont bewusteloos, waarop haar ouders de buitendeur openden om frisse lucht aan te voeren. De Duitsers hadden dit opgemerkt, riepen hen toe dat ze zouden helpen, maar doodden de 3 personen.

Malgré l’affirmation de Mlle Daisomont, Mme Grégoire maintint que tous les occupants de la cave étaient là. Elle fut obligée d’aller sur place vérifier l’exactitude de ses dires. Une fois tranquillisés à ce sujet, les soldats communiquèrent aux civils, par l’intermédiaire de Mme Grégoire, l’ordre de s’accroupir ou de s’asseoir dans le jardin de la maison Legaye contre la haie. Ils gardèrent Mme Grégoire et ses enfants à part, auprès d’eux. C’est ainsi qu’elle échappa à la mort. Elle eut cependant à subir les injures d’un soldat blessé, qui avait peut-être été atteint par les coups de feu tirés, de la maison, au début de cette sinistre aventure.

Ondanks de bevestiging van juffrouw Daisomont, verzekerde mevrouw Grégoire dat alle vluchtelingen uit de kelder boven waren. Ze werd toen verplicht haar verklaring ter plaatse te controleren. Toen de rust enigszins terugkeerde, praatten de soldaten met de burgers via mevrouw Grégoire. Ze beveelden de burgers dat ze zich in groep in de tuin van de woning Legaye moesten neerzetten tegen de haag. Mevrouw Grégoire en haar 2 kinderen werden afzonderlijk gehouden. Zo ontkwam zij aan de dood. Intussen hield zij zich bezig met de kwetsuren van een soldaat, mogelijks opgelopen bij de eerste vuurschoten.

Puis, dans l’obscurité compacte de ce soir de décembre
- il était alors vingt et une heures – le crime fut accompli, froidement et sans aucune forme de procès. Les vingt-trois personnes dont nous avons parlé plus haut, en majorité des femmes, des jeunes filles et des enfants, furent abattues sur place par deux soldats armés, l’un d’un revolver, l’autre d’un fusil.
Quant à Mme Grégoire, elle resta prisonnière des Allemands jusqu’au vendredi suivant, jour où les américains la délivrèrent.

In de duisternis van een decemberavond, het was toen 21 uur, werd de misdaad voltrokken. Zonder enige vorm van proces werden de 23 personen, merendeel vrouwen en kinderen, ter plaatse neergeschoten door 2 gewapende soldaten, één met een revolver, de andere met een geweer.
Mevrouw Grégoire bleef gevangene van de Duitsers tot de volgende vrijdag, dag dat de Amerikanen haar bevrijdden.


Le maréchal des logis Arnould, de la brigade de gendarmerie de Stavelot, a procédé à l’enlèvement des vingt-trois victimes. Il trouva vingt-deux cadavres, entassés le long de la haie de la maison Legaye et derrière le grillage bordant la rue. Le cadavre d’un enfant d’environ quatorze ans se trouvait sur la route, près de l’entrée du jardin. Un des civils qui aidèrent dans cette lugubre besogne de l’enlèvement des victimes, trouva le corps du petit Paul Prince, âgé de quatre ans, la boîte crânienne arrachée. Le 28 décembre, les restes des victimes furent inhumés, à titre provisoire, dans la cour de l’hospice de Stavelot.

Wachtmeester der Rijkswacht Arnould, brigade Stavelot, zorgde voor het weghalen van de 23 slachtoffers.
Hij vond 22 lijken, opeengestapeld langs de haag van de woning Legaye en achter de straatafsluiting. Het lijk van een kindje van ongeveer 14 jaar, bevond zich op de weg, dicht bij de tuiningang. Eén der inwonenden die hielp bij deze verschrikkelijke taak, vond het lijk van de kleine 4 jarige Paul Prince met verbrijzelde schedel. De 28ste december werden voorlopig de rest van de lijken begraven op de binnenplaats van het gesticht van Stavelot.


Les responsables de ce massacre

Ceux qui se rendirent coupables de ce massacre appartenaient, d’après le témoignage de Mme Grégoire, à « une unité de SS Adolf Hitler, premier group ». Il s’agit évidemment de membres de la 1re division SS Panzergrenadiere, Leibstandarte Adolf Hitler, dont nous avons parlé plus haut. C’est probablement à ce groupe – quoi, qu’on ne puisse prouver qu’il faisait partie de l’équipe des tueurs – qu’appartenait aussi le soldat W...W... , dont le livret militaire allemand (Soldbuch) fut trouvé par Mme Grégoire, à son domicile, après le départ des Allemands.

Schuldigen van deze moorden

Volgens de getuigenis van mevrouw Grégoire, behoorden de daders tot de eenheid SS Adolf Hitler, 1ste groep. Natuurlijk gaat het hier om leden van de 1ste Divisie SS Panzergrenadiere, Leibstandarte Adolf Hitler, waar we het reeds eerder over hadden.
Waarschijnlijk behoort ook tot deze groep-waarvan we echter niet kunnen bewijzen of ze deel uitmaakten van de moordenaars-soldaat W.W., waarvan het militair zakboekje (Soldbuch) gevonden werd door mevrouw Grégoire, bij haar thuis, na vertrek van de Duitsers.


Comment expliquer ces crimes ? Y eut-il des raisons spéciales pour se comporter d’un façon si brutale et inhumaine ? Il est certain que les civils dont nous avons relaté la mort ne s’étaient rendus coupables d’aucun acte d’hostilité à l’égard des troupes allemandes, et qu’on n’avait pas le droit de les abattre sommairement, sans enquête ou jugement d’aucune sorte.

Hoe is zoiets te verklaren ? Zijn er werkelijk redenen om zich op zo een brutale en onmenselijke manier te gedragen ? Zeker is dat de burgers in geen enkel opzicht vijandige daden stelden t.o.v. de Duitsers en dat er geen enkele reden was om die burgers te doden zonder onderzoek of beschuldiging, wat dan ook.

La mentalité des coupables

La mentalité dont firent preuve les soldats allemands coupables de ces crimes peut seule jeter de la lumière sur les raisons qui peuvent les avoir fait agir.

De mentale ingesteldheid van de daders

Enkel de mentaliteit van de Duitsers, die toen algemeen bekend was, kan enigszins de reden van hun daden verklaren.


Si l’on peut se fier à certains renseignements, difficilement contrôlables, les SS, en arrivant dans la région de Stavelot, avaient déclaré : « Nous savons qu’ici les civils nous font la guerre. Nous ferons donc la guerre aux civils ». Lorsque les habitants de la rive gauche de l’Amblève furent forcés d’évacuer ce quartier et de s’en aller dans la direction des cantons rédimés, un SS, les voyant passer, se serait écrié : « Si je savais que ce sont des gens de Stavelot, je les descendrais tous ».

Volgens sommige bronnen, evenwel moeilijk na te gaan, zou de SS toen ze in Stavelot aankwamen, medegedeeld hebben : “ Wij weten dat er burgers zijn die tegen ons vechten, wij zullen dus oorlog voeren tegen deze burgers”. Een SS’r merkte op dat hij de voorbijtrekkende bewoners van de linkeroever van de Amblève, die verplicht werden om zich in de richting van de vrije kantons te begeven, onmiddellijk zou neerschieten als hij zeker was dat ze van Stavelot afkomstig waren.

Voici, en tout état de cause, des fait certains, dûment établis et contrôlés. Après le massacre perpétré dans le jardin de la maison Legaye, les SS ont emmené Mme Grégoire vers la cave de la maison Masotte et lui ont fait subir un interrogatoire, en allemand et en français. Ils prétendirent que des civils avaient tiré sur eux de la maison Legaye, puisqu’un des leurs fut blessé d’un coup de feu sortant de là. Même en admettant la réalité de ce fait – quoiqu’il soit presque certain que les coupes de feu ont été tirés par le soldat américain dont nous avons parlé plus haut – il ne peut faire aucun doute que nul, parmi les vingt-six personnes réfugiées dans la cave, ne pouvait être inculpé d’avoir tiré. Aucune enquête ne fut d’ailleurs faite par les SS : le récit de ce qui s’est passé l’a suffisamment montré.

Zo, wat de oorzaken ook mogen zijn, feiten moeten bevestigd en gecontroleerd worden. Na de moordpartij in de tuin van de woning Legaye, namen de SS mevrouw Grégoire mee als gevangene en onderwierpen haar in de kelder van de woning Masotte aan een verhoor in het duits en frans. Ze beweerden dat de burgers vanuit de woning Legaye op hen geschoten hadden omdat één van hen gewond geraakt was door vuurschoten die uit het huis kwamen. Als we aannemen dat deze beweringen kloppen – alhoewel het bijna zeker is dat de vuurschoten voortkwamen van de Amerikaan waar we het reeds eerder over hadden – gaan we er van uit dat zeker geen van de 26 vluchtelingen in de kelder kan beschuldigd worden van te schieten op de Duitsers. Terzake is er geen enkel onderzoek gedaan door de SS : het gehele verhaal dat zich voordeed, spreekt op zich.

Il y a plus : Mme Grégoire, avant que les Allemands ne procédassent à l’exécution des victimes, avait expliqué une fois de plus qu’il n’y avait là que des civils, et qu’ils étaient innocents, mais le SS qui se trouvait auprès d’elle répondit qu’il fallait que les innocents expient pour les coupables et qu’il savait bien qu’il n’y avait là que des civils.

Maar er is meer. Mevrouw Grégoire heeft vooraleer de Duitsers begonnen met hun moordpartijen, nogmaals duidelijk gemaakt dat er enkel onschuldige burgers in de kelder waren. Maar de SS negeerde haar uitleg en antwoordde dat de goeden het voor de slechten moesten bekopen en dat ze goed wisten dat het enkel burgers waren.

Dans la cave de la maison Masotte, où Mme Grégoire était retenue prisonnière, et où les patrouilles allemandes venaient se reposer, celle-ci a entendu ls soldats se vanter des atrocités qu’ils avaient commises, ou qu’ils prétendaient avoir commises. Il y en avait même un qui racontait avoir coupé la tête à un homme et avoir placé cette tête sur un piquet, pour servir de cible à des exercices de tir. Vantardise d’un fou sanguinaire ? C’est possible, mais l’épisode nous donne bien l’atmosphère du milieu. D’autres disaient qu’ils devaient tuer tout le monde à Stavelot parce que les habitants cachaient des soldats américains. Une patrouille rentrant au repos dans la cave de la maison Masotte se vantait d’avoir assassiné des soldats américains qui se rendaient. Lorsque les Américains venaient vers eux, les bras en l’air, on les laissait approcher, puis on ouvrait le feu, à courte distance, pour les abattre d’autant mieux.

In de kelder van de woning Masotte, waar mevrouw Grégoire gevangene was en waar de Duitse patrouilles even kwamen uitrusten, hoorde zij hoe zij zich roemden op de wreedheden die ze begaan hadden of op zijn minst beweerden gedaan te hebben. Er was zelfs een die beweerde dat hij een man het hoofd afgesneden had om vervolgens op een stok te plaatsen, dienstig als schietschijf voor schietoefeningen. Grootsprekerij van een bloeddorstige gek ? Mogelijk, maar deze toestanden geven ons een beeld van de toen heersende malaise. Anderen wisten te zeggen dat alle burgers van Stavelot moesten gedood worden omdat ze Amerikaanse soldaten verstopt hadden. Een patrouille die naar de kelder van de woning Masotte terugkeerde, beweerde Amerikaanse krijgsgevangenen omgebracht te hebben. Wanneer de Amerikanen met de handen in de lucht naar hen toekwamen, lieten ze ze naderen om vervolgens ze vanop korte afstand neer te schieten en ze aldus beter te kunnen doden.

Traînée de cave en cave par ses gardiens, Mme Grégoire échoua dans la maison Demareau ; le propriétaire de cette maison demanda à Mme Grégoire d’interroger les soldats pour savoir s’ils faisaient beaucoup de prisonniers. La réponse fut : « Nous ne faisons pas d’Américains prisonniers, nous les tuons ». Un autre SS, qui s’était rendu dans le jardin de la maison Legaye, au lieu d’exécution, revint en disant à ses camarades, devant Mme Grégoire, qu’il y avait là un beau tas (de victimes) et qu’il serait encore plus beau demain. Il ajouta que les corps remuaient encore, mais que ce n’était rien, que lorsqu’ils auraient saigné suffisamment, ils crèveraient.

Meegesleurd van kelder naar kelder door haar bewakers, belandde mevrouw Grégoire in de woning Demareau : de eigenaar van deze woning vroeg aan mevrouw Grégoire of ze van de soldaten kon te weten komen of er veel Amerikanen krijgsgevangen gemaakt werden. Het antwoord luidde :”Wij doden alle Amerikaanse krijgsgevangenen”.
Een andere SS’r, die naar de tuin van de woning Legaye geweest was waar de executies plaatsvonden, merkte op dat er reeds een mooie hoop slachtoffers waren en dat het morgen nog mooier zou worden. Hij voegde er aan toe dat er nog lichamen beweegden , maar dat dat niet zo erg was, ze zouden toch sterven na voldoende bloedverlies.


Tous ces détails, parfaitement authentiques, évoquent l’image d’une bande de brutes sanguinaires, pour qui la vie d’un civil, l’existence des femmes, jeunes filles, des enfants qu’ils venaient d’abattre n’avait absolument aucune importance, et que ne retenait aucun scrupule, ni aucun sentiment d’humanité. Nous sommes donc ici en présence d’un crime de guerre nettement caractérisé.

Alle details, waarheidsgetrouw weergegeven, geven een duidelijk beeld van een groep bloeddorstige doders, die geen enkel respect toonden voor het leven van een burger, zij het een vrouw, jonge vrouw of kinderen en die zij bovendien doodden zonder enig belang, zonder scrupules, zonder mededogen.
Wij zijn hier getuige van een specifieke oorlogsmisdaad.


Les exécutions à Parfondruy, Ster et Renardmont

Pendant que ces excès étaient commis le long de la route de Trois-Ponts, d’autres exécutions, pas moins révoltantes, frappèrent les habitants de trois hameaux situés sur les hauteurs, près de Stavelot, les hameaux de Parfondruy, Ster et Renardmont.

Executies te Parfondruy, Ster en Renardmont

Toen deze buitensporigheden plaats vonden langs de weg van Trois-Ponts, deden er zich gelijkaardige wreedheden voor onder de verschrikte bevolking van de hoger gelegen gedeelten van Stavelot, , nl. in de gehuchten Parfondruy, Ster en Renardmont.


C’est entre quatorze et quinze heures, le mardi 19 décembre, que les Allemands apparurent dans ces
régions, à la grande surprises des villageois, qui n’étaient pas au courant de l’avance ennemie.

Het was tussen 14 en 15 uur, dinsdag 19 december, dat de Duitsers in die buurt opdoken.
De inwoners, die totaal niet op de hoogte waren van de opmars van de Duitsers, werden compleet verrast.


Il n’est guère facile d’établir d’où ces soldats allemands sont venus. Certains témoins affirment qu’ils venaient probablement de Coo. Cette indication correspond bien à la déclaration du bourgmestre de Stavelot, M. Godin. D’après lui, il y a tout lieu de croire qu’il s’agissait des survivants des équipages de tanks qui avaient été bombardés par l’aviation alliée, et auxquels s’étaient joints des parachutistes. De plus, des témoignages recueilles à Parfondruy, parmi les rescapés de la tragédie, permettent d’affirmer que les auteurs des crimes sont arrivés par la route de Coo à Parfondruy. C’est dans ce dernier village que les soldats Allemands se livrèrent à leurs premiers excès, le mardi 19 décembre, vers quinze heures.

Het is zeer moeilijk om na te gaan van waar deze Duitsers kwamen. Bepaalde getuigen bevestigden dat ze afkomstig waren van Coo. Deze aanwijziging klopt met de verklaring van de burgemeester van Stavelot, de heer Godin. Volgens hem zijn er alle redenen om te geloven dat het overlevende tankbemanningen waren, die slachtoffer waren van geallieerde luchtbombardementen, bovendien aangevuld met parachutisten. Overigens bevestigen overlevende getuigen in Parfondruy, dat de daders via de weg van Coo naar Parfondruy toekwamen. Het is in dit laatste gehucht dat de Duitsers hun eerste wreedheden begingen op dinsdag 19 december rond 15 uur.

À Parfondruy

Les habitants de Parfondruy avaient entendu le bruit de la bataille dès le 18 décembre et, à la tombée de la nuit, avaient cherché refuge dans leurs caves. Un certain nombre de personnes étaient venues s’abriter dans la ferme de Jules Hurlet, sise le long de la route de Coo à Parfondruy. Tout ce monde passa la nuit dans la cave, puis, le mardi 19 décembre, remonta au rez-de-chaussée. Il y avait là une vingtaine de personnes qui, au cours de la journée, se virent obligées de redescendre, à cause du danger des bombardements. Vers quinze heures, Jules Hurlet et sa femme remontèrent, et se rendirent à l’étable pour y soigner les bêtes. Soudain, ils virent apparaître les Allemands, dont ils étaient loin de soupçonner la proximité. Entendant le bruit de vitres cassées, les Hurlet se rendirent sur la route et remarquèrent une centaine de soldats allemands qui, en s’avançant, mitraillaient systématiquement les maisons qu’ils rencontraient. Comme ils venaient de briser aussi des vitres de la ferme Hurlet, la fermière leur demanda, mais en vain, de ne pas tirer sur les maison où se trouvaient des civils. Les soldats lui demandèrent alors, ainsi qu’à son mari, s’il n y avait pas d’Américains dans les environs. Sur la réponse négative de Hurlet, un des soldats plaça sa mitraillette sur le ventre du fermier et le força à l’accompagner dans la direction où il présumait qu’étaient en ce moment les Américains. Ce que voyant, Mme Hurlet pria sa servante, Léonie Angel, une réfugiée luxembourgeoise qui parlait l’allemand, d’intervenir auprès des soldats. Cette démarche eut dus succès : le fermier fut relâché et rentra chez lui. Il croyait avoir échappé au danger. Cependant, un autre habitant du village, Léon Crismer, arrêté lui aussi, venait d’être abattu, sans aucune raison, par ces soldats.

Te Parfondruy

Inwoners van Parfondruy hoorden vanaf 18 december het lawaai van de gevechten en toen de avond viel, zochten zij beschutting in hun kelders. Een bepaald aantal personen zocht beschutting in de hoeve van Jules Hurlet, langs de weg Coo-Parfondruy. Iedereen bracht de nacht door in de kelder. Op 19 december begaven ze zich naar het gelijkvloers. Een 20-tal personen zagen zich verplicht om terug in de kelder te gaan wegens gevaar van de bombardementen. Tegen 15 uur, niet bewust van de nabijheid van de Duitsers, begaven Jules Hurlet en zijn vrouw zich naar de veestal om de dieren te verzorgen. Hurlet en zijn vrouw hoorden het geluid van brekend glas en bemerkten vervolgens langs de weg een 100-tal Duitse soldaten, die naarmate ze vorderden, systematisch alle huizen beschoten die ze tegenkwamen. Zodoende beschoten ze ook de hoeve van de Hurlets. De boerin vroeg niet te schieten op de huizen waar nog burgers zaten. Vruchteloos echter, de Duitsers moesten weten of er Amerikanen in de buurt waren. Hurlet antwoordde negatief waarop prompt één van de Duitsers zijn wapen op de buik van Hurlet plaatste en hem alzo verplichtte mee te gaan naar de plaats waar hij vermoedde dat er Amerikanen waren. Toen mevrouw Hurlet dit zag, gebood ze haar meid, een Luxemburgse vluchtelinge die duits sprak, tussenbeide te komen. Ditmaal met succes : de boer werd vrijgelaten en keerde terug naar huis, overtuigd dat hij gered was. Intussen werd een ander inwoner, Léon Crismer, door diezelfde soldaten aangehouden en neergeschoten zonder enige reden.


De plus alors que le premier groupe de soldats continuait sa route dans Parfondruy, mitraillant toutes les fenêtres, deux SS firent irruption dans la ferme Hurlet, pénétrèrent dans la cuisine par la porte ouverte, et y trouvèrent le groupe des personnes qui s’y étaient réfugiées.

Toen de eerste groep soldaten al schietend hun weg vervolgden langs Parfondruy , drongen 2 SS’rs binnen in de hoeve van Hurlet via de openstaande keukendeur en troffen er de burgers aan die er zich schuilhielden.

La tuerie de la ferme Hurlet

Il y avait là une douzaine de personnes, uniquement des femmes et des enfants. L’âgé de ces derniers varie entre deux et huit ans. Sans donner la moindre explication, les deux Allemands firent sortir toutes ces personnes, assurément inoffensives, et, en y comprenant le fermier Hurlet, âgé de cinquante-quatre ans, et sa femme, les obligèrent de se rendre dans le garage de la ferme, situé le long de la route. Mme Lucien Hurlet, la bru du fermier, et la servante, Léonie Angel, ne faisaient pas partie de ce groupe : elles avaient suivi les premiers soldats allemands pour aller leur ouvrir la porte de la maison de Lucien Hurlet. Se doutant peut-être de ce qui l’attendait, la fermière essaya d’ouvrir la porte du garage, qui donnait sur le jardin. Elle n’y parvint pas. Tous les occupants du garage se groupèrent cependant près de cette porte, sous l’empire de l’instinct de sécurité. Un des deux SS entra alors dans le garage, la mitraillette à la main et en position de tir. Après avoir donné un coup de pied à deux malheureuses femmes qui volaient le supplier de les épargner, il commit froidement son crime. Il lâcha plusieurs salves de mitraillette, pendant que les victimes tombaient les unes sur les autres ; sous leur poids, la porte donnant sur le jardin céda, et une partie des corps roulèrent au dehors. La fermière Hurlet, qui n’était que blessée put se dégager et s’enfuir après le départ du SS qui avait perpétré ce massacre. Les deux soldats partirent sans se préoccuper de leurs victimes. La servante, Léonie Angel, qui avait accompagné le premier groupe d’Allemands, fut retrouvée, assassinée, sur la route. Quant à Mme Lucien Hurlet, revenue à la ferme de ses beaux-parents, elle fut retrouvé morte, dans la cuisine de la maison incendiée. D’après certains témoins, en revenant de sa maison, elle fut, comme la servante, poursuivie par les Allemands, qui lui tirèrent dans le dos. Blessée, elle serait venue mourir dans la ferme Hurlet. D’après d’autres témoins, qui ne parlent pas de poursuite, elle serait morte dans la cuisine, au milieu des douleurs d’un enfantement prématuré.

Te Parfondruy

Ter plaatse waren er een 12-tal personen, alleen vrouwen en kinderen. De leeftijd van de kinderen varieerde van 2 tot 8 jaar. Zonder enige commentaar, verplichtten de Duitsers al die weerloze mensen naar buiten te komen, zelfs de 54 jarige boer Hurlet met zijn vrouw. Vervolgens moesten allen zich naar de garage van de hoeve begeven, gelegen langs de weg. Mevrouw Lucien Hurlet, schoondochter van de boer en haar meid, Léonie Angel, maakten geen deel uit van deze groep. Zij hadden de eerste groep Duitsers gevolgd om de deur te openen van de woning van Lucien Hurlet. Al vermoedend wat hen te wachten stond, trachtte de boerin in de garage de deur, die toegang gaf tot de tuin, te openen. Ze slaagde er echter niet in. Iedereen die in de garage was, groepeerden zich rond deze deur in een poging te ontkomen. Eén van de 2 SS’rs kwam toen de garage binnen, machinegeweer in aanslag. Toen twee vrouwen hem smeekten hen te sparen, stampte hij ze weg met de voet en doodde ze. Hij vuurde meermaals waarop de slachtoffers bovenop elkaar vielen. De deur die naar de tuin leidde, bezweek door de druk van de ongelukkigen, waardoor een deel van de lichamen in de tuin viel. De boerin Hurlet, die niet gewond werd, kon zich uit de voeten maken en vluchten voor het vertrek van de schuldigen, de SS. De 2 soldaten vertrokken zonder zich te bekommeren om hun slachtoffers. De meid, Léonie Angel, die de eerste groep Duitsers vergezelde, werd op de weg vermoord teruggevonden. Wat mevrouw Lucien Hurlet betrof : toen zij terugkeerde naar de hoeve van haar schoonouders, werd zij nadien dood aangetroffen in de afgebrande keuken. Volgens bepaalde getuigen is zij bij terugkomst naar haar woning, achtervolgd door de Duitsers, die haar in de rug doodschoten. Anderen wisten te vertellen, dat zij niet achtervolgd werd maar dat ze stierf in de keuken in de verschrikkelijke pijnen van een voortijdige bevalling.


Lorsque la fermière Hurlet, après avoir visité sa maison détruite, se rendit au hangar où avait eu lieu le massacre, elle y trouva la petite Monique Thonon, un bébé de vingt-trois mois, couverte de sang, à côté de sa maman morte. Elle réussit à faire soigner l’enfant, qui fut ensuite transportée à l’hôpital de Verviers par les Américains.

Toen de boerin Hurlet, nadat ze haar vernielde woning bezocht had, zich vergewiste wat er in de garage gebeurd was, vond ze daar de kleine baby Monique Thonon, 23 maand oud, volledig onder het bloed, naast haar dode moeder. Ze slaagde erin het kind te verzorgen en vervolgens door de Amerikanen te laten overbrengen naar het ziekenhuis te Verviers.

Autre assassinats

Entre-temps, le groupe de soldats allemands qui s’avançait plus loin dans le village, mitraillant les fenêtres, avait continué ses exploits. M. Desonnay était occupé à couper du bois à côté de sa maison. Un Allemand lui fit signe de rentrer. Il obéit, mais fut abattu sans avoir donné le moindre signe de provocation.

Andere misdrijven

Intussen gingen de verst opgerukte Duitsers verder met hun schietpartijen op de vensters. Mijnheer Desonnay, welke brandhout zaagde naast zijn woning, werd door de Duitsers verplicht naar binnen te gaan om vervolgens zonder enige reden, in de rug gedood te worden.


Dans la maison Sougné, entre un soldat. Mme Kapchis-Sougné veut expliquer que son mari sert dans l’armée allemande. Sans même écouter son explication, l’Allemand la tue. Au bruit de la détonation, Mme Sougné mère accourt dans la chambre où le drame s’est passé. Elle est abattue. Le même soldat poursuit alors l’autre fille de Mme Sougné dans toute la maison, et la blesse mortellement. Une voisine, Mme Breda, qui se trouvait là par hassard, parvient à se cacher et échappe ainsi à la mort. Croyant avoir tué tous les habitants, le soldat se livre alors à un pillage en règle.

In de woning Sougné dringt een Duitser binnen. Mevrouw Kapchis-Sougné bevestigt dat haar man dienst doet in het Duitse leger. Zonder naar haar uitleg te luisteren, doodt de Duitser de vrouw. Opgeschrikt door het lawaai, snelt de moeder Sougné naar de kamer waar het drama zich afspeelt, waarop zij prompt neergeschoten wordt. Diezelfde soldaat achtervolgt dan de andere dochter door het gehele huis om haar tenslotte dodelijk te verwonden. Een buurvrouw, mevrouw Breda, die daar toevallig aanwezig was, slaagt erin zich te verstoppen en ontsnapt alzo aan de dood. Overtuigd dat hij alles en iedereen gedood heeft, begint de soldaat alles te vernielen.

Ailleurs, M. et Mme Georis sont tués devant leur maison. Dans la ferme Bolette, le père Bolette se trouvait dans sa cave avec son fils et sa fille mariée. Un soldat allemand leur cria l’ordre de sortir. Le père obéit, mais il eut à peine monté les escaliers qu’il fut abattu. Le soldat mit alors en joue la fille, Mme Georges Terwagne-Bolette, mais l’arme s’enraya, ce qui permit à la femme de se sauver. Le fils Bolette était resté dans la cave : le soldat allemand, n’osant pas descendre pour aller le chercher ou le tuer sur place, lâche alors un salve de mitrailette du haut des escaliers.

Op een andere plaats zijn mijnheer en mevrouw Georis voor hun woning gedood. In de hoeve Bolette, bevindt vader Bolette zich in de kelder, samen met zijn zoon en zijn gehuwde dochter. Een Duits soldaat schreeuwt hen toe om de kelder te verlaten waarop de vader gehoorzaamt. Nauwelijks aan de keldertrap gekomen, wordt de man neergeschoten, waarna de Duitser de dochter mevrouw Georges Terwagne-Bolette wil neerschieten.
Het wapen weigert evenwel. Zo kon de vrouw zich redden. Zoon Bolette was in de kelder gebleven. De Duitser loste nadien nog een salvo bovenop aan de trap maar waagde het niet in de kelder af te dalen om de zoon ter plaatse te doden.


C’est probablement d’une façon identique que Joseph Denis trouva la mort. Six fermes furent incendiées dans le village. Sur une population dépassant à peine la centaine, vingt-six personnes furent tuées à Parfondruy. Elle poursuivit son chemin par la route qui mène, de Parfondruy, à Ster et à Renardmont.

Waarschijnlijk is Joseph Denis op dezelfde wijze aan zijn einde gekomen. In het dorp werden 6 boerderijen in brand gestoken. Op een bevolkingsaantal van nauwelijks 50 mensen, werden er te Parfondruy 26 gedood.
Een spoor van dood en vernieling werd langs de weg Parfondruy naar Ster en Renardmont achtergelaten.


Les arrestations à Ster

Le mardi 19 décembre, une bonne partie des habitants du hameau de Ster, situé à trois kilomètres de Stavelot s’étaient réfugiés dans la cave-abri de la veuve Jules Gaspar. Au début de l’après-midi, fatigués de rester dans cet abri, quelques hommes étaient sortis pour aller respirer l’air sur le chemin passant devant la maison. Soudain, à leur stupéfaction, ils virent arriver, au carrefour tout proche, un groupe d’Allemands. Les témoins varient quant au nombre de soldats que comptait ce groupe : ils vont de vingt à cinquante ; d’autres parlent de deux groupes de cinquante, ce qui correspond en somme à la centaine d’Allemands que Mme Hurlet vit arriver à Parfondruy. C’étaient des SS, qui forçaient à marcher devant eux tous les hommes qu’ils recontraient en route. Quand le groupe arriva à la ferme Gaspar, un soldat fit sortir toutes les personnes qui se trouvaient dans la cave, et demanda si l’on ne cachait pas d’Américains. S’approchant de Mme Hourant, il essaya de lui faire comprendre par gestes qu’on avait lancé quelque chose, peut-être une grenade. Il est certain que rien n’avait été lancé dans la direction des soldats : les témoignages sont formels. Toujours est-il que les Allemands s’emparèrent des hommes présents, et les firent marcher devant eux.

Aanhoudingen te Ster

Dinsdag 19 december, een groot deel van de bewoners van het gehucht Ster, hielden zich schuil in de kelder van de weduwe Jules Gaspar. Enkele mannen, moe van het verblijf in de schuilplaats, waren in de vroege namiddag uit hun schuilkelder gekomen om vooraan de woning langs de weg een luchtje te happen.
Tot hun stomme verbazing, zagen ze plotseling een groep Duitsers opduiken op het nabijgelegen kruispunt. De getuigenissen lopen hier nu uiteen, maar het aantal Duitsers werd op 20 à 50 gerekend. Anderen spreken dan weer van 2 groepen van 50 soldaten, hetgeen enigszins overeenkomt met het 100-tal dat mevrouw Hurlet zag aankomen in Parfondruy. Het waren SS’rs, die alle mannen die ze tegenkwamen, verplichtten om voor hen uit te marcheren. Toen de groep aan de hoeve Gaspar kwam, verplichtte een soldaat alle personen om uit de kelder te komen en vroeg of ze geen Amerikanen verborgen hielden. Hij begaf zich naar mevrouw Hourant en poogde met gebaren duidelijk te maken dat er iets, mogelijks een granaat, naar de Duitsers gegooid werd. Dit was zeker niet gebeurd : de getuigen zijn formeel. Feit is dat de Duitsers alle mannen dwongen om voor zich uit te marcheren.


A la ferme Blaise, le fermier était occupé à ouvrir la barrière de la cour quand les soldats passèrent sur la route : on s’empara de lui et il fut emmené comme les autres. Le sellier Henri Delcour, qui se trouvait sur le pas de sa porte, subit le même sort. Armand De Potter, qui se promenait sur la route avec sa fiancée, Isabelle Jourdan, entendit les soldats siffler pour attirer son attention. Il s’approcha : on le prit, sous prétexte de travail en Allemagne ; la jeune fille fut emmenée en même temps que lui. La rafle continua ainsi. Achille André, un des rescapés du drame qui va suivre, était occupé à donner à manger à ses poules, lorsqu’un soldat allemand le héla, en criant : Komm ! Le SS renversa la boîte de graines par terre et frappa l’homme d’un coup de pied, avant de lui faire rejoindre le groupe de prisonniers. Il y avait maintenant, dans ce groupe, aussi bien des hommes de Parfondruy que de Ster, et d’autres qu’on avait arrêtés en chemin.

Op de hoeve Blaise, werd de boer verplicht de toegang tot de binnenplaats te openen toen de soldaten op de weg voorbijgingen. Zij dwongen hem zoals de anderen en werd mee genomen. Zadelmaker Henri Delcour, net aan zijn deur, onderging hetzelfde lot. Armand De Potter, wandelend met zijn verloofde langs de weg, onderging hetzelfde lot. Isabelle Jourdan hoorde de soldaten nafluiten om haar aandacht te trekken. Toen zij naderde werd zij gegrepen onder voorwendsel dat ze naar Duitsland moest om te werken en onderging zodoende hetzelfde lot als haar verloofde. De razzia ging verder. Achille André, een der geredde van het drama dat nu volgt, was zijn kippen aan het voeren toen een SS soldaat hem “Komm”! toeriep. De soldaat gooit de bak eten op de grond en schopt de man om hem daarna bij de groep te voegen. Er waren nu mensen van Parfondruy, Ster en nog anderen bij deze groep.

À Renardmont

Les Allemands enfilèrent alors la route de Renardmont, hameau situé une dizaine de minutes plus loin. Là,le manège recommença.
En arrivant à Renardmont avec leur colonne de prisonniers, les soldats allemands ne se sont pas contentés d’y arrêter des hommes pour augmenter le nombre des captifs qu’ils avaient l’intention d’exécuter, mais ils ont encore assassiné individuellement, sur place, un certain nombre d’autres victimes. C’est le mardi 19 décembre, vers quinze heures, que ces faits se sont passés, à Renardmont même. Dans la maison Desonnay, le fils Raymond Desonnay, et Joseph Drouguet, qui s’y trouvaient présents, furent emmenés : ils rejoignirent les prisonniers déjà amenés de Parfondruy et de Ster. Une fois dehors, Joseph Desonnay parvint à s’échapper et à courir dans la direction d’un petit bois qui ne se trouvait pas loin de sa demeure. Les allemands tirèrent sur lui et l’abattirent. Quant à Joseph Drouguet, il fut retrouvé, abattu sur la route, près de la maison Delcour. Ce sont probablement là les deux jeunes gens dont parlent les témoignages de prisonniers allemands que nous reproduisons plus loin. Au moment de l’arrestation de Raymond Desonnay, le père de celui-ci, Camille Desonnay, fut arrêté aussi, et on lui ordonna de suivre ses bourreaux à l’extérieur. Comme les suites d’une vieille blessure au pied l’empêchaient de marcher assez vite au gré des Allemands, ceux-ci l’abattirent brutalement dans la cuisine. Comme il souffrait beaucoup, sa fille supplia les soldats ennemis de lui fournir une aide médicale. Les allemands se contèrent de rire, et refusèrent toute aide. Le 20 décembre, le père Desonnay mourut de ses blessures. Les prisonniers étaient en ce moment au nombre de dix-neuf. Faisant alors demi-tour, les Allemands allèrent visiter l’étable de la ferme Pirnay. Comme elle était voûtée, ils n’insitèrent pas et continuèrent leur chemin. On peut se demander pourquoi ils ne trouvaient pas la ferme Pirnay à leur goût.

Te Renardmont

De Duitsers zetten hun tocht verder op de weg van Renardmont, een gehucht gelegen op een 12-tal minuten. Aldaar herbegint het. Toen de Duitsers in Renardmont aankwamen, namen ze geen genoegen met het aantal mensen dat ze gevangen hielden. Achteraf zouden ze toch allemaal vermoord worden. Er moesten nog doden vallen. Om aan hun moordlust te voldoen, doodden ze ter plaatse nog een aantal andere slachtoffers. Op dinsdag 19 december rond 15 uur, deden zich volgende feiten voor te Renardmont : in de woning Desonnay, werden de aanwezigen Raymond Desonnay en Joseph Drouguet meegenomen. Zij vervoegden de reeds meegenomen gevangenen naar Parfondruy en Ster. Eenmaal buiten, weet Jospeh Desonnay te ontsnappen en loopt in de richting van een klein bos in de buurt van zijn woning. De Duitsers vuren op hem en schieten hem neer. Later werd Joseph Drouguet dood aangetroffen op de weg in de buurt van de woning Delcour. Waarschijnlijk worden hier de twee jongeren bedoeld, in de getuigenissen van Duitse krijgsgevangenen later behandeld. Bij de aanhouding van vader Camille Desonnay en zijn zoon Raymond Desonnay, werden beiden verplicht hun beulen naar buiten te volgen. Doordat een oude kwetsuur aan de voet hem verhinderde snel te stappen en dit volgens de Duitsers te lang duurde, werd Camille Desonnay in de keuken brutaal gedood.
Aangezien hij verschrikkelijk leed, smeekte de dochter om medische hulp. Alle hulp werd geweigerd, meer nog, de Duitsers vonden het nog leuk ook. Op 20 december bezweek vader Desonnay aan zijn verwondingen. Toen waren er 19 gevangenen. Ze maakten ze rechtsomkeer. Ze trokken toen naar de veestal van de hoeve Pirnay. Deze veestal was onderkelderd. Waarom de Duitsers deze stal links lieten liggen en onmiddellijk verder trokken is niet helemaal duidelijk.


C’est qu’ils avaient déjà décidé de tuers leurs prisonniers, et de brûler leurs cadavres, pour faire disparaître toute trace de leur crime. Ils cherchaient une grange, un hangar ou une étable, qui, n’étant pas voûté, s’enflammerait et s’écroulerait aussitôt sur les corps des victimes.

De reden is dat ze reeds beslist hadden hun gevangenen te doden en daarna te verbranden om alle sporen uit te wissen. Ze zochten echter een schuur, garage of een veestal die niet onderkelderd was, die ze in brand konden steken en daarna snel zou instorten op de lichamen van de slachtoffers.

La tuerie de la ferme Legrand


Sur leur passage, ils s’emparèrent encore de deux femmes : la veuve Sylvie Leduc, âgée de soixante-quinze ans, et sa fille. On les trouva, par après, abattues toutes deux, derrière leur maison. Les deux frères Willem furent aussi arrêtés à leur domicile. Après être entrés dans deux fermes, pour en ressortir immédiament, les soldats trouvèrent finalement la buanderie de la ferme Legrand, qui sembla leur convenir. Arrivés là, ils obligèrent leurs prisonniers à entrer dans la buanderie, en frappant sauvagement, à coups de crosse, ceux qui faisaient mine d’hésiter. Un d’entre les hommes, qui essaya de rebrousser chemin et de s’enfuir, fut abattu. Une fois tout le monde dans la buanderie, femmes et hommes ensemble, des SS, au nombre de six ou sept, montèrent la garde aux alentours. Comme il y avait deux issues, chacune d’elles fut gardée par un soldat armé d’un fusil et d’une mitraillette. On connaît les noms de ces deux bourreaux : l’un s’appelle A(lfred) F(ührer), l’autre H(artmuth) S(trauss) Sans mot dire, mais en narguant les victimes, les deux soldats agenouillés, tirèrent plusieurs salves sur les malheureux entassés à l’intérieur. Il y avait dix-neuf hommes et deux femmes.

Moordpartij hoeve Legrand

Bij hun doortocht, verplichtten ze nog 2 vrouwen mee te gaan : weduwe Sylvie Leduc, 75 jaar oud en haar dochter. Achteraf vond men ze vermoord terug, achter hun woning. De gebroeders Willem werden eveneens aangehouden in hun verblijfplaats. Na twee boerderijen te zijn binnengedrongen om onmiddelllijk daarna terug te verlaten, vonden de soldaten het washok van de hoeve Legrand geschikt. Eenmaal daar aangekomen, verplichtten ze de gevangenen het washok binnen te gaan. Er werden rake klappen uitgedeeld om de zaak te doen opschieten. Eén der gevangenen die poogde te ontvluchten, werd neergeschoten. Van zodra alle gevangenen, mannen en vrouwen, samen in het washok waren, plaatsten de 6 à 7 SS’rs wachtposten langs de weg. Vermits er 2 uitgangen aan het washok waren, werden er aan elke uitgang 1 soldaat geplaatst, gewapend met een geweer en een machinegeweer. De namen van de 2 beulen waren gekend : A(lfred) F(ührer) en de andere H(artmuth) S(trauss). Zwijgend en misprijzend, schoten de 2 geknielde soldaten meerdere salvo’s af op de ongelukkige samengedrongen slachtoffers. Er waren 19 vrouwen en mannen.


La plupart des victimes furent atteintes. Celles qui n’étaient pas tuées, et geignaient ou remuaient encore, furent achevées, d’un coup de revolver à la tempe ou dans la tête, par un soldat qui faisait minutieusement cette besogne. Les victimes qui eurent la présence d’esprit de ne pas bouger et de faire le mort eurent l’occasion de s’enfuir peu de temps après. De ce nombre fut Achille André, que notre Commission a interrogé, et qui nous a raconté le drame dans tous ses détails.

Het merendeel van de slachtoffers werd geraakt. Zij die niet gedood waren of nog bewogen, werden afgemaakt met een revolverschot tegen de slaap of in het hoofd en dit door een soldaat die zijn taak grondig uitvoerde. Zij die nog in staat waren zich stil of voor dood te houden, hadden nadien de kans om te ontvluchten. Achille André slaagde hierin. Hij werd door onze Commissie ondervraagd. Hij vertelde ons het gehele drama tot in het kleinste detail.

Lorsque le silence se fut fait dans la buanderie, un soldat allemand qui s’appelait E(dgar) L(eithold) alla chercher des fagots et des fougères ainsi que de la paille, qu’il amoncela autour de corps. Un autre soldat, un parachutiste, y mit le feu. Les Allemands avaient donc manifestement l’intention de faire disparaître toute trace de leur crime. Cependant, le feu ne prit que lentement, et dégagea beaucoup de fumée. C’est en profitant de ces circonstances qu’un certain nombre de victimes, qui n’étaient que légèrement touchées, réussirent, avec beaucoup de précautions, à se sauver à l’extérieur et à se cacher dans les bois tout proches.

Toen alles stil werd in het washok, ging een Duits soldaat, genaamd E(dgar) L(eithold), op zoek naar kreupelhout, takjes en stro, die hij rond de lichamen stapelde. Een ander soldaat, een parachutist, stak de boel in brand. De Duitsers hadden zodoende uitdrukkelijk de intentie om hun sporen uit te wissen. Het vuur sloeg echter niet goed aan en verspreidde alleen veel rook. In deze omstandigheden, slaagden er een aantal licht gewonde gevangenen in om te ontsnappen. Zij verborgen zich nadien in een nabijgelegen bos.

A un certain moment, en effet, des coups de sifflet retentirent sur la route – signal qu’on recommençait la chasse à l’homme – et les Allemands qui étaient restés dans la buanderie ou dans les environs sortirent à cet appel. Cette circonstance facilita l’évasion des rescapés, qui sont au nombre de huit. Cette tragédie coûta la vie à treize personnes dont une femme, Mme Rousseaux.

Na een fluitsignaal dat op weg weerklonk, werd de jacht terug ingezet en de Duitsers die in de buurt van het washok waren, verzamelden zich. Deze situatie vergemakkelijkte de ontsnapping van de gevangenen. 8 personen konden ontvluchten, terwijl 13 personen gedood werden, waaronder 1 vrouw, nl. mevrouw Rousseaux.

Le meurtre de la famille Legrand

La buanderie où les Allemands venaient d’organiser ce massacre faisait partie, nous l’avons dit, de la ferme Legrand, dont elle n’était séparée que par une cour. L’occupant de la ferme, Marcel Legrand, âgé de trente-cinq ans, avait, de sa maison, vu arriver le cortège des vingt et un prisonniers. Des soldats marchaient devant et derrière, et poussèrent les captifs, à coups de crosse, à l’intérieur de sa buanderie. Il avait aussi vu les mitrailleurs allemands s’agenouiller et tirer à l’intérieur.

De moord van de familie Legrand

Het washok, waar de Duitsers de moordpartij hielden, maakte deel uit van de hoeve Legrand. Dit washok was gescheiden van de hoeve door een binnenplaats. De bewoner van deze hoeve, Marcel Legrand, 35 jaar oud, zag vanuit zijn woning de kolonne van 21 gevangenen toekomen. Soldaten liepen zowel voor als achter, duwend en slaand met de kolf tot in het washok. Hij zag ook hoe de Duitsers knielden en op de mensen vuurden.


Craignant pour sa propre vie, il était monté se cacher dans son grenier. Lorsque l’obscurité fut tombée et qu’il n’entendit plus rien qui pût déceler la présence des Allemands, il descendit, pour trouver sa femme, sa belle-mère, et ses deux enfants, âgés de cing et huit ans, étendus, assassinés par les SS. Ceux-ci, après avoir mis le feu à la buanderie, dont le toit finit par s’écrouler sur les restes des personnes qu’on y avait tuées, avaient voulu supprimer tous les témoins du massacre en abattant la famille Legrand. Le premier lieutenant Frank Craig, de la 30e division d’infanterie américaine, vit les restes des pauvres victimes, quelques jours après le crime. Ils étaient complètement brûlés, et il fut difficile de déterminer l’âge et le sexe. Dans la maison Legrand, il trouva le corps d’une femme (Mme Legrand), qui avait été blessée par des armes tranchantes, et tuée d’un coup de feu. Dans un coin de la chambre gisaient les corps de deux jeunes enfants (cinq et huit ans), qui avaient la tête traversée de balles : ils avaient été assassinées au moment où ils étaient occupés à jouer.

Vrezend voor zijn leven, verborg hij zich op zijn zolder. Toen het duister werd en hij niets meer hoorde dat de aanwezigheid van de Duitsers verraadde, kwam hij naar beneden.Toen vond hij zijn vrouw, schoonmoeder en twee kinderen, 5 en 8 jaar oud, door de SS vermoord terug. Daarna had de SS het washok in brand gestoken, in een poging alle sporen uit te wissen. Het dak stortte toen in. Tenslotte poogden ze nog de gehele familie Legrand om te brengen.
1ste luitenant Frank Graig van de 30 ste Infanteriedivisie, ontdekt de verbrande lichamen na de moorden. Ze waren volledig verbrand en nauwelijks te identificeren. In de woning Legrand vond men het lichaam van mevrouw Legrand, verwond door snijwapens en gedood door geweervuur. In een hoek van de kamer lagen de lichamen van de 2 kinderen, gedood door geweervuur. De kinderen waren door het hoofd geschoten tijdens hun spel.


Mission de l’unité coupable

Tel est le drame de Renardmont. On en connaît heureusement les auteurs. La Commission possède l’indication exacte de l’unité qui a commis le crime, et le nom des chefs qui l’ordonnèrent ou qui en sont responsables.

Opdracht van de schuldige eenheid

Zo verging het drama van Renardmont. Gelukkig kent men de daders. De Commissie kent de exacte aanwijzingen over de eenheid die de moorden pleegde. Namen van de officieren die de orders gaven en verantwoordelijk zijn, zijn bekend.


L’unité à laquelle appartiennent les criminels était passée à Stavelot, le 18 décembre dans la nuit, avec l’ordre de nettoyer la ville des Américains qui y tenaient encore.

De eenheid die aan de moorden schuldig zijn, trokken door Stavelot op 18 december met opdracht de stad te zuiveren van de nog aanwezige Amerikanen.

Ils prétendirent qu’on y avait tiré sur eux et qu’ils y avaient perdu un tank. Mais, dans aucune de leurs déclarations, ils ne disent que les tireurs étaient des civils. Les coups de feu – si coups de feu il y a eu – pouvaient fort bien avoir été tirés par des Américains embusqués dans Stavelot. Les soldats allemands semblent être allés jusqu’à Coo, et de là, à travers les bois avoir tourné dans la direction de Parfondruy. La mission qu’ils avaient à remplir consistait à dépister les positions occupées par l’artillerie américaine sur les hauteurs boisées entourant Stavelot.

Zij beweren dat ze onder vuur genomen werden en dat ze een tank verloren. Maar in geen enkel van hun verklaringen vinden we terug dat ze door burgers beschoten werden. De vuurschoten, als die er al waren, konden alleen afkomstig geweest zijn van de Amerikanen, die vastzaten in Stavelot. De Duitsers zijn blijkbaar tot Coo doorgedrongen om vanaf daar door de bossen in de richting van Parfondruy te gaan. Hun opdracht was om de locaties van de Amerikaanse artillerie rond de beboste hoogvlakte rondom Stavelot op het spoor te komen.

C’est ainsi que, le 19 décembre, on les voit arriver, à Parfondruy. Les gens de Parfondruy, de Ster et de Renardmont sont unanimes à les décrire comme de tout jeunes de dix-sept à vingt-cinq ans, troupes à pied ou parachutistes, armés de mitraillettes et de fusils, portant une tunique de camouflage et des bottes. Les témoins sont quasi unanimes aussi à prétendre qu’ils portaient des uniformes américains, ou au moins certains signes distinctif de l’armée américaine. Le témoin Achille André est particulièrement affirmatif sur ce point. Nous serions assez sceptiques à ce sujet, si le lieutenant américain Frederik Babo, de la 1e Armee américaine, 3e division, chargé de l’interrogatoire des prisonniers de guerre, n’avait dit, en parlant spécialement des parachutistes, que c’était une unité spéciale avec uniformes américains et équipements américains. Là où nous aurions douté du jugement de civils en pareille matière, nous pouvons difficilement ne pas admettre le témoignage d’un militaire expérimenté.

Zo zagen de inwoners van Parfondruy de Duitsers op 19 december aankomen. Bewoners van Parfondruy, Ster en Renardmont zijn unaniem in hun getuigenissen. Het waren jonge soldaten, 17 à 25 jaar oud, te voet, deels parachutisten, bewapend met machinegeweren en geweren, gekleed met een camouflage tuniek en laarzen. De getuigen zijn het ook eens over het dragen van Amerikaanse uniformen of op zijn minst enkele kentekens van het Amerikaans leger. Getuige Achille André is op dat vlak uiterst bevestigend. De getuigenis van burgers over deze materie leek ons eerder onduidelijk, ware het niet dat Luitenant Frederik Babo van het Amerikaanse leger en gelast met de ondervraging van de krijgsgevangenen, ons niet wees op het bestaan van een speciale Duitse eenheid parachutisten met Amerikaanse uniformen. Het leek ons niet opportuun om de getuigenis van een ervaren militair in twijfel te trekken.

Il existe d’ailleurs des témoignages précis et formels d’après lesquels certains soldats allemands portaient le blouson de l’armée américaine et conduisaient des jeeps et des camions américains portant l’étoile des Nations-Unies.

Er zijn trouwens nauwkeurige en formele getuigen die verklaren dat de Duitse soldaten een Amerikaanse legerblouson droegen en Amerikaanse jeeps en vrachtwagens bestuurden, duidelijk voorzien van de witte ster van de Verenigde Staten.

Témoignages allemands concernant l’innocence des victimes

Plusieurs de ces soldats qui ont participé au crime de Renardmont sont prisonniers de guerre. Au cours de leur interrogatoire, ils ont affirmé qu’on avait tiré sur eux lors de leur passage à Stavelot, et que, pour ces motifs, on leur avait donné l’ordre de nettoyer la localité. Certaines ajoutent cependant que ceux qui avaient tiré étaient des Américains : le témoin T..., soldat SS du peleton cycliste, matricule N..., est formel à ce sujet. Il ajoute, et ceci est très instructif : « Cependant on nous dit que des civils avaient tiré sur nous ». Ce on désigne ses chefs immédiats, et notamment l’Untersturmführer D..., dont il sera question bientôt. Mais, même en admettant que des civils de Stavelot aient tiré, la nuit du 18 décembre, lors du passage des Allemands par la ville, en quoi les habitants des hameaux de Parfondruy, de Ster et de Renardmont pouvaient-ils en être rendus responsables ? Nous avons le témoignage formel et écrit des soldats de l’unité coupable, prisonniers de guerre, au sujet de l’innocence des civils qui furent assassinés à Parfondruy et à Renardmont. L’Obergefreiter Z... , matricule N. : dit : « Moi-même, j’ai abattu d’un coup de feu un civil âgé d‘environ vingt-cinq ans. Il ne portait aucune arme lorsqu’il vint à ma rencontre ». Le SS Man F...S... déclare de son côté: « Avant d’arriver à Stavelot (venant de Coo) des femmes et des enfants furent tués par des SS sans aucune raison ». (ohne ein Grund). Le même dit encore : « Je vis, en outre, abattre deux jeunes gens belges âgés de dix-huit ans. Ces deux Belges s’avançaient le long de la route, et on leur cria de s’arrêter. Ils essayèrent de fuir et furent tués à coups de feu par D... et d’autres SS. Aucun des civils ne portait des armes ». (Keiner von die Zivilisten hatteWaffen). Et le même soldat insiste encore : « Je ne connais aucune raison qui puisse expliquer l’exécution de ces civils » (en parlant du crime de Renardmont). Tous ces soldats, d’ailleurs, ont déclaré à l’officier américain qui les a intterogés que, nulle part, ils n’ont vu des civils prendre part aux opérations militaires.

Duitse getuigenissen over de onschuldige slachtoffers

Het merendeel van de soldaten dat deelnam aan de moordpartijen van Renardmont, werd krijgsgevangen gemaakt. Tijdens hun ondervragingen bevestigden ze dat ze onder vuur genomen werden toen ze door Stavelot trokken. Om die reden werd er hun opgedragen om de stad te zuiveren. Bepaalde getuigen verklaarden echter dat het de Amerikanen waren die hen onder vuur namen. Getuige T. van het SS peleton wielrijders, stamboeknummer N., is formeel in deze zaak. Hij voegt er aan toe dat men ze had medegedeeld dat burgers ze beschoten hadden. Er werd toen verwezen naar hun onmiddellijke overste, nl. Untersturmführer D., later ter sprake. Maar wat was de betrokkenheid van de bewoners van de gehuchten Parfondruy, Ster en Renardmont, los van het feit dat de burgers van Stavelot al of niet de Duitsers onder vuur zouden genomen hebben ? We beschikken over de geschreven en formele getuigenissen van de schuldige krijgsgevangenen die deel uitmaakten van de eenheid in kwestie. Obergefreiter Z., stamboeknummer N., zegt : “Ikzelf heb met een geweerschot een man van ongeveer 25 jaar gedood”. Toen ik hem ontmoette was hij ongewapend. De SS Man F.S. verklaart op zijn beurt : “ Toen we van Coo kwamen en net voor Stavelot, werd er door de SS zonder enige reden (“Ohne ein Grund”) vrouwen en kinderen vermoord”. Diezelfde dader verklaart verder : “Bovendien zag ik elders dat er nog twee jonge Belgische mensen van 18 jaar gedood werden. Beiden stapten langs de weg, toen ze toegeschreeuwd werden te stoppen. Daarop poogden ze te ontvluchten maar werden neergeschoten door D. en andere SS’rs. Geen enkele van deze burgers was gewapend (Keiner von die Zivilisten hatte Waffen)”. Diezelfde soldaat gaat verder : “Ik zou geen enkele reden hebben die deze moorden zou rechtvaardigen” (pratend over de moorden te Renardmont). Alle soldaten die ter plekke waren, verklaarden aan hun Amerikaanse ondervragers, dat ze nergens burgers zagen deelnemen aan militaire acties.


Prétextes destinés à justifier des victimes

Nous nous trouvons donc ici devant un massacre gratuit, un crime de guerre tout à fait caractéristique. Mais, dans ce cas-ci, nous ne devons pas imaginer des hypothèses. Nous savons, par les participants de la tuerie eux-mêmes, pourquoi ces excès ont été commis. L’Untersturmführer D..., commandant le peleton, furieux de ce qu’on eût tiré sur le groupe, au passage à Stavelot, et faisant accroire à ses hommes que des civils en étaient les auteurs, ordonna de tuer tous les civils qu’on recontrerait dans la région. Le soldat R...S..., matricule N..., l’affirme catégoriquement. Il reçut lui-même de D...les ordres directs, mais verbaux, d’agir ainsi à l’égard de tous les civils. Cet ordre a été exécuté, mais avec les raffinements de cruauté que nous avons vus. Ces soldats ne cachaient en rien la brutalité avec laquelle les meurtres furent commis. L’ordre fut donné par D...au peleton réuni, avant d’atteindre le hameau de Parfondruy. Au cours de la rafle dont nous avons parlé, deux jeunes gens, de dix-neuf à vingt-deux ans, escortés par une partie du peloton incriminé, s’échappent et se mettent à courir vers un bois. Aussitôt l’Obersturmbannführer K...cria : « Tirez, tirez, ils ne doivent pas échapper ». Les soldats tirèrent : un des civils tomba et fut achevé d’une balle. Et le soldat T...ajoute : « Ces gens-là n’avaient pas tiré sur nous ». C’est D...qui a ordonné la tuerie de Parfondruy et de Renardmont, et qui a eu l’idée de faire disparaître les cadavres par le feu. Il est probable – mais ici nous n’avond pas de preuve formelle – que c’est lui aussi qui a ordonné de tuer les occupants de la ferme Legrand, pour faire disparaître des témoins gênants.

Rechtvaardiging moorden

We worden hier geconfronteerd met een massamoord, een duidelijk geval van oorlogsmisdaden. We mogen ons echter niet baseren op veronderstellingen. De schuldigen zijn in hun verklaringen duidelijk waarom ze alzo handelden. Untersturmführer D., peletonscommandant, woedend omdat ze bij de doortocht in Stavelot beschoten werden, liet zijn manschappen geloven dat de inwoners hen beschoten hadden. Op zijn beurt beval hij zijn manschappen om alle burgers die ze in de streek ontmoetten, te doden. Soldaat R.S. stamboeknummer N., bevestigt dit. Hijzelf ontving directe mondelinge orders van D., om alzo te handelen. Dit bevel werd uitgevoerd op de ons gekende gruwelijke manier. De soldaten verzwegen niets over de brutaliteit waarmee de moorden begaan werden. Het bevel werd aan het gehele peleton gegeven door D., net voor het bereiken van Parfondruy. Tijdens de razzia, waarvan we reeds eerder spraken, ontsnapten er 2 jonge mensen van 19 en 22 jaar uit de groep van het schuldige peleton soldaten. Ze konden vluchtten naar een bos. Zo vlug als hij kon, riep Obersturmbanführer K. : “Schiet, schiet, ze mogen niet ontsnappen”.
De soldaten openden het vuur en raakten één van de vluchters die nadien afgemaakt werd. Soldaat T. voegt er aan toe : “Die mensen hadden niet op ons geschoten. Het is D. die in Parfondruy en Renardmont bevel gaf om te schieten en te doden. Hij was zijn idee om alles in brand te steken om de lijken te laten verdwijnen”. Mogelijks is hij het ook die bevel gaf om de bewoners van de hoeve Legrand te vermoorden en om vervelende getuigen te laten verdwijnen. We hebben daar echter geen bewijs van.


La psychologie des coupables

Ce qui est particulièrement impressionnant, dans ce crime de Renardmont, c’est le jeune âge de ceux qui le commirent, sur l’ordre de leur chef direct : la plupart étaient de jeunes soldats de dix-sept à dix-neuf ans ; certains venaient directement de la Hitlerjugend et avaient été jetés dans la bataille après quelques semaines d’instruction seulement. Le soldat R...fut enrôlé dans l’armée allemande le 11 septembre 1944, et il appartenait à la Hitlerjugend. Il a dix-sept ans. Avançant le long de la rou


wo dec 22, 2004 8:57 pm
Harro
Bericht 
Bravo Warfare7. Een dank!


wo dec 22, 2004 9:13 pm
Warfare7
Bericht 
...vervolg...

La psychologie des coupables

Ce qui est particulièrement impressionnant, dans ce crime de Renardmont, c’est le jeune âge de ceux qui le commirent, sur l’ordre de leur chef direct : la plupart étaient de jeunes soldats de dix-sept à dix-neuf ans ; certains venaient directement de la Hitlerjugend et avaient été jetés dans la bataille après quelques semaines d’instruction seulement. Le soldat R...fut enrôlé dans l’armée allemande le 11 septembre 1944, et il appartenait à la Hitlerjugend. Il a dix-sept ans. Avançant le long de la route avec son peloton, il entend crier une femme. Le sergent H... lui dit d’aller voir ce qui se passe. Il entre dans la maison d’où viennent les cris, et y trouve un homme et une femme étendus par terre, dans une flaque de sang. Ils avaient probablement été blessés par un caporal allemand entré dans la maison un peu plus tôt. En voyant entrer R...l’homme a encore la force de se traîner jusque dans la cuisine, dont il essaie de refermer la porte ; R...a alors achevé les deux blessés à coups de fusil. Interrogé par un officier américain pourquoi il l’a fait, il répond : « Par pitié ». Nous n’ajouterons aucun commentaire. Mais nous ne pouvons oublier de mentionner que les deux soldats qui mitraillèrent les vingt et une victimes, dans la buanderie de la ferme Legrand, avouèrent à leurs camarades de peleton qu’ils avaient eu bien du plaisir. La population de trois villages où ces excès ont été commis vivait encore toujours dans une sorte d’anxiété compréhensible, au mois de février dernier.

Lorsque les membres de la Commission sont allés interroger, à Ster, M.Achille André, un des principaux témoins du drame de Renardmont, ils furent arrêtés par un jeune homme de la région. Celui-ci avait été intrigué par la présence de notre groupe sur la route, à une heure assez tardive, et à la tombée de la nuit, et c’est avec la crainte dans la voix qu’il s’informa auprès de nous si nous fuyions et si les Allemands étaient revenus.

Wat drijft de schuldigen tot zoiets ?

Heel indrukwekkend is de jonge leeftijd van de daders van de moordpartijen in Renardmont, in opdracht van hun onmiddellijke overste. Het merendeel van de soldaten was 17 tot 19 jaar oud. Sommigen waren rechtstreeks gedetacheerd van de Hitlerjugend en werden na enkele weken opleiding, in de strijd geworpen. Soldaat R. ging op 11 september 1944 onder de wapens, deel uitmakend van de Hitlerjugend. Hij is 17 jaar. Oprukkend langs de weg met zijn peleton, hoort hij een vrouw roepen. Sergeant H. beveelt hem na te gaan wat er gebeurt. Hij gaat vervolgens binnen in het huis van waar de kreten vandaan komen. Binnen vindt hij een man en een vrouw, badend in het bloed. Ze waren mogelijks verwond door een Duits korporaal die even voordien in het huis kwam. De neergeschoten man heeft uiteindelijk nog de kracht om zich naar de keuken te slepen. Vervolgens probeert hij de keukendeur te sluiten. R. heeft vervolgens de 2 mensen verder afgemaakt. Toen hij achteraf hierover door een Amerikaans onderzoeker ondervraagd werd zei hij dat hij dit gedaan had uit medelijden. Alle uitleg is hier overbodig. Wat we zeker niet kunnen vergeten, is de moordpartij van de 21 mensen in het washok van de hoeve Legrand en de verschrikkelijke bekentenissen van de schuldigen toen ze toegaven dat ze er best genoegen in hadden. De bevolking van de 3 dorpen waar de wreedheden begaan werden, leefden nog tot in februari in angst. Begrijpelijk.


Toen de Commissieleden één der voornaamste getuigen van het Renardmont-drama gingen verhoren, werden ze door een jonge man uit de streek aangesproken. De man was ongerust over het feit dat wij nog zo laat bij het invallen van de nacht op pad waren. In zijn stem klonk nog de angst toen hij vroeg of de Duitsers opnieuw terug gekomen waren en wij op de vlucht waren…


wo dec 22, 2004 9:23 pm
Hans22
Bericht 
Ik had de tekst in de Franse taal wel goed door Gustav in een privé- bericht een paar dagen geleden ontvangen en met veel belangstelling gelezen. Ik wilde de tekst echter niet op het Stiwot-forum plaatsen vanwege de franse taal, die een ieder niet beheerst.

Ik wil hiermede Warfare 7 hartelijk bedanken voor de uitstekende vertaling in het Nederlands, zodat iedere Stiwot-forum deelnemer kennis kan nemen van de gruwelijke oorlogsmisdaden die er zich 60 jaar geleden in de Ardennen hebben afgespeeld.

Ik maak van deze gelegenheid gebruik om aan alle deelnemers op dit forum en aan de moderators Prettige Kerstdagen en een Voorspoedig Nieuwjaar te wensen.

hans22 :)


wo dec 22, 2004 9:58 pm
Barry

Geregistreerd:
zo maart 28, 2004 10:43 pm
Berichten: 5378
Bericht 
Dit is echt heel erg indrukwekkend...hier wordt je stil van...


wo dec 22, 2004 11:36 pm
Profiel
Harro
Bericht 
Nitpickin' maar even een kleine correctie: Warfare7, je plaatste de kop "Te Parfondruy" twee maal, namelijk ook boven het stuk over de moorden in de boerderij van Hurlet.


wo dec 22, 2004 11:40 pm
Harro
Bericht 
Overigens, als serieus vraagteken bij het artikel: het beschreven gedrag van de Duitsers strookt totaal niet met de missie die ze hadden en bijbehorende instructies en daardoor heb ik bij een aantal beschreven zaken werkelijk mijn twijfels. Ik zal hierover morgen een aantal bronnen citeren.


wo dec 22, 2004 11:46 pm
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 32 berichten ]  Ga naar pagina 1, 2, 3  Volgende


Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 17 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen

Zoek naar:
Ga naar:  
Alle rechten voorbehouden © STIWOT 2000-2012. Privacyverklaring, cookies en disclaimer.

Powered by phpBB © phpBB Group