Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Auteur
Bericht
koos24
koos24
Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Voor ik aan deze draad begin wil ik mijn dank uitspreken over de medewerking die ik van de Stichting Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945 ontving en in het bijzonder van Johan Wieland (Penningmeester) een deel van de foto's ontving ik van deze stichting.
De situatie is explosief, op straat een feestende menigte , de BS (Binnenlandse strijdkrachten) die bewapend rondloopt en nog volledig bewapende Duisters. De instructies van Prins Bernhard waren glashelder:
1) De BS mocht niet gewapend op straat. 2) De Duisters hoefden hun wapens niet in te leveren aan de BS maar mochten ze behouden tot het Canadese leger zou arriveren.
Beide instructies lapten de BS Amsterdam aan haar laars.
BS voert Duitse krijgsgevangen af op het Frederiksplein Voor meer voorbeelden klik hier
7 mei rond 13:00 3 verkenningsvoertuigen van de Polar Bears arriveren op de Dam maar vertrekken weer, ze vinden de situatie explosief.
De Duitsers zitten op dat moment nog volledig bewapend in het gebouw de Grote Club dat uitkijkt over de Dam
Rond 15:00 schieten de Duitsers vanuit de Grote Club op de menigte.
Goed zichtbaar, bewapende Duitsers achter de geopende ramen van de Grote Club
Ik vroeg aan Johan Wieland wat de oorzaak was van de schietpartij en dit was zijn antwoord:
Het meest voor de hand liggende scenario is, dat er op de Nieuwezijds bij de Paleisstraat een schietpartij is ontstaan, waarschijnlijk een Duitser die zich niet wou overgeven aan de BS Als reactie daarop zijn de Duitsers in de Grote Club ook gaan schieten.
Er is een foto (van Coesel) waarop 2 Duitsers op hoek Spui/Paleisstraat aangehouden worden. Door velen wordt dit gezien als de start van de schietpartij. 1 van deze Duitsers zou geprobeerd hebben zijn wapen te pakken en werd daarop neergeschoten. Klopt ook niet; op filmbeelden is te zien hoe beide Duitsers levend en ongeschonden werden afgevoerd.
Dit in een notendop, en op persoonlijke titel. Er zijn de afgelopen 68 jaar zoveel verhalen geschreven; dronken Duitsers, reaktie op kaalscheren van moffenhoeren, angst van de Duitsers om door de B.S. en/of menigte op de Dam aangevallen te worden, wie zal het zeggen. Voor het verhaal van de moffenhoeren hebben we nooit bewijs kunnen vinden, dat is op de Dam wel gebeurd, maar dan een dag later.
We hebben nu 31 bewezen slachtoffers. Het zal wel wat meer kunnen worden als ons onderzoek verder gaat, maar: als de Duitsers met hun zware mitrailleurs voluit op de menigte hadden geschoten zou het aantal doden een veelvoud daarvan zijn geweest.
Deze foto's zijn door verschillende fotografen op en rond de Dam gemaakt
Paniek en pogingen eerste hulp te verlenen.
Hoek Dam-Eggertstraat
De BS in het Beurspoortje, op de achtergrond de Bijenkorf
Binnen enkele minuten is de Dam leeg.
Padvinders voeren een gewonde af op het Rokin, de panden op de achtergrond bestaan niet meer.
De doden, deze foto is genomen op de Dam tussen de Eggertstraat en Nieuwendijk
Achter het paleis op de Dam op de Nieuwezijds Voorburgswal bleef dit Duitse voertuig achter, aan de kogelgaten te zien is hij beschoten. Voor de liefhebbers, het gaat hier om een Krupp Omnibus OD 4 N 232, hij had een 90 PK dieselmotor en is in de Junkers Werke gebouwd, vandaar het embleem met de vliegende mensen boven de drie Krupp ringen.
Een van de weinige overgebleven exemplaren. Als de schietpartij begint slaat BS-commandant C.F. Overhoff meteen alarm bij Wehrmachtcommandant dr. Schröder en krijgt Hauptmann Bergmann van de Feldgendarmerie mee om de orde te herstellen en het vuren te doen beëindigen de twee lukt het in de Groote Club te komen en de commandant van de schietende Kriegmarine eenheid over te halen het schieten te staken. Bergmann en Overhoff op de Dam
Op de Dam hangt een plaquette deze werd in 1947 onthuld door Bep Vink, in de oorlog commandante van het Rode Kruis, zij heeft op 7 mei 1945 op de Dam veel gewonden geholpen en naar het Binnengasthuis gebracht. 8 mei 1945 de Canadezen arriveren in Amsterdam
Opgewacht door een uitzinnige menigte, deze foto is gemaakt op de Berlagebrug, vermoedelijk 8 mei maar omdat er al eerder geruchten waren dat de geallieerden in aantocht waren is het mogelijk dat deze foto op 7 mei is gemaakt toen de mensen voor niets stonden te wachten.
Canadese voertuigen met burgers op de Amstellaan die nu Vrijheidslaan heet.
Iets verderop, Amstellaan hoek Rijnstraat
Nieuwezijds Voorburgswal
Nieuwezijds Voorburgswal
Leidsestraat, hoek Keizersgracht
Mozes en Aäronstraat
Mozes en Aäronstraat
Mozes en Aäronstraat
Midden op de Dam
Er werden diverse defilés op de Dam gehouden, de exacte datum van deze heb ik iet kunnen achterhalen.
Kalverstraat, hoek Spui
Deze Duitse bus bleef achter op de Amstelveense weg, tegen alle instructies in probeerde hield de B.S. de bus met terug trekkende Duitsers aan. De schietpartij tussen leden van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) en Duitse militairen, op 7 mei, lijkt te zijn voortgekomen uit frustratie.
De Duitser wilde zich niet laten ontwapenen door de BS maar hadden op hun beurt beloofd te wachten op de Canadezen en zich niet uit Amsterdam terug te trekken.
Op de achtergrond zichtbaar een gesneuvelde BS'er op de voorgrond een gewonde BS'er met zijn Stengun nog naast zich.
Uiteindelijk was het een gezamenlijk optreden van Duitse en B.S. officieren die de schietpartij stopte.
Ongeveer op de plek waar de bus stond een monument voor 4 gesneuvelde BS'ers Drie sneuvelden tijdens de schietpartij rond de bus een tijdens een andere schietpartij.
Het originele onderschrift van deze foto luidde: "BS onderhandeld met Duitsers voor de Ortskommandantur aan de Johannes Vermeerstraat in Amsterdam"
Op veel plaatsen in Nederland, ook in Amsterdam, werden "moffenhoeren" en "moffenmeiden" kaal geschoren, met verf besmeurd en soms mishandeld. (Ik ben er niet 100% zeker van dat al deze foto's in Amsterdam gemaakt zijn)
Tussen 1947 en 1956 stond op de Dam een Tijdelijk Nationaal Monument naar ontwerp van de architecten A. Komter en A.J. van der Steur. Het bestond uit een vier meter hoge, gebogen bakstenen muur. Daarin bevonden zich nissen voor urnen met aarde uit de elf provincies, onder meer afkomstig van fusillade- en begraafplaatsen.
In 1956 was het huidige Nationaal Monument op de Dam gereed. (Foto niet zelf gemaakt maar uit internet collectie)
za mei 24, 2014 6:49 am
koos24
koos24
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Ik heb de serie zo zorgvuldig mogelijk gemaakt en daarvoor diverse bronnen geraadpleegd. Soms zijn dingen echter niet helemaal duidelijk en worden bij een foto diverse data genoemd of is het moeilijk te achterhalen wat er precies is gebeurd omdat bronnen elkaar tegen spreken.
Het is goed mogelijk dat ik fouten heb gemaakt bij het samenstellen van dit foto verslag, mocht dat zo zijn voel je vrij een en andere recht te zetten.
za mei 24, 2014 6:55 am
Tanker
Tanker
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Hoi Koos
Mooi stukje weer ! Je hebt alleen de 2 voertuigen door elkaar gehaald De vrachtwagen met camo ,waarvan ik je een foto van een overgebleven exemplaar gestuurd hebt noem jij hier een Krupp Omnibus. Maar dat is de Opel Blitz Mannschaftswagen Verder naar beneden staat de foto waar wel de Krupp Omnibus op staat
Groet Tanker
za mei 24, 2014 9:27 am
koos24
koos24
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Tanker schreef:
Hoi Koos
Mooi stukje weer ! Je hebt alleen de 2 voertuigen door elkaar gehaald De vrachtwagen met camo ,waarvan ik je een foto van een overgebleven exemplaar gestuurd hebt noem jij hier een Krupp Omnibus. Maar dat is de Opel Blitz Mannschaftswagen Verder naar beneden staat de foto waar wel de Krupp Omnibus op staat
Groet Tanker
Bedankt
En dames en heren de hulp van "Tanker" is van onschatbare waarde, hij leerde me fotoshoppen, leverde software, foto's enz.
En vooral kennis, ik garandeer de lezers van dit forum het volgende, fotografeer een willekeurig achterwiel van een WO2 voertuig en Tanker weet binnen 24 uur van welk voertuig het is, wie er in gereden heeft en waar de overgebleven exemplaren wereldwijd te vinden zijn.
za mei 24, 2014 10:08 am
Eisbein
Eisbein
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Koos 24.
Zeer bedankt voor de verhelderende reportage.
Vooral de foto van het monument met de vier namen en de lege plek die mijn eerder, in een ander item geplaatst bericht, bevestigd.
Ter herinnering:
In Amsterdam bij het Vondelpark waren NBSers ook doende Duitse auto's aan te houden.
Een schietpartij volgde en vijf NBSers gingen daarbij dood. (Sneuvelen doen alleen militairen)
Op een monument aan de Amstelveenseweg bij het Vondelpark staat ter nagedachtenis een fraai monument met de namen: E.A. Masseling, A.J.Seijdel, A.B.C. van Druijten en P. Roozendaal.
De vijfde ontbreekt, is weg gebeiteld.
Was van een NSBer die tijdens de laatste maanden zich bij de groep had aangesloten.
za mei 24, 2014 2:24 pm
koos24
koos24
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Eisbein schreef:
Koos 24.
Zeer bedankt voor de verhelderende reportage.
Vooral de foto van het monument met de vier namen en de lege plek die mijn eerder, in een ander item geplaatst bericht, bevestigd.
Ter herinnering:
In Amsterdam bij het Vondelpark waren NBSers ook doende Duitse auto's aan te houden.
Een schietpartij volgde en vijf NBSers gingen daarbij dood. (Sneuvelen doen alleen militairen)
.
Is dit een andere schietpartij dan die met de bus aan de Amstelveense weg?
za mei 24, 2014 5:27 pm
Eisbein
Eisbein
Re: Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam (foto's)
Koos 24.
Dit was hetzelfde stompzinnig cowboy-gedoe om tegen alle geallieerde en NBS orders in zichzelf willen bewijzen en een bus te willen tegenhouden.
Zelf opgeroepen zinloos geweld aan het eind van de oorlog.
De eerste twee foto's in de serie geven duidelijk weer de domheid van andere helden.
Op de foto's kijken we rechtuit naar de ingang van de Nieuwen Dijk.
Daar bevond zich een groep BSers omringt door feestende burgers.
Vanaf die plek opende zij zonder na te denken over de te verwachte gevolgen het geweer/Stenvuur naar de Grote Club.
Het daaropvolgende tegenvuur van de Duitsers, die toen niets meer te verliezen hadden, veroorzaakte slachtoffers, zie andere foto.
Blijf alert, ik denk dat er meerdere foto's zullen opduiken.
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 5 gasten
Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen