Goed, waarom staan er soldaten van de SS-Panzer-Aufklärungs-Abteilung 1 LSSAH (Schnelle Gruppe Knittel) op de foto samen met soldaten van Kampfgruppe Hansen. Ik zal eerst beschrijven wat ik de afgelopen jaren heb ontdekt over de bewegingen van Schnelle Gruppe Knittel op 16, 17 en 18 december 1944.
Knittel had in theorie een eenvoudige opdracht. Hij moest met zijn gevechtsgroep oprukken achter de twee Kampfgruppen die de voorhoede van de Leibstandarte vormden: Peiper en Hansen. Zodra één van deze gevechtsgroepen een doorbraak hadden geforceerd en de Maas naderden moest Knittel van zijn snelheid gebruik maken om de voorhoede te passeren, gevechten te vermijden om zo snel mogelijk een overgang over de rivier te veroveren en veilig te stellen.
De Schnelle Gruppe staat op 16 december klaar langs de straatweg Glaadt - Stadtkyll en vertrekt 's middags om 15.00 uur dicht achter de kolonne van Hansen. Ze bewegen zich over Stadtkyll en Kronenburg richting Hallschlag, buigen dan af naar Ormont. In de avond verzamelt de voorhoede zich in Holzheim en gedurende de nacht sluit de rest van Knittel's kolonne zich bij hen aan. Die nacht stuurt Knittel verschillende eenheden op verkenning. Dit staat in het teken van zijn opdracht. Omdat hij niet weet welke Kampfgruppe hij de volgende dag moet volgen - Hansen richting Poteau of Knittel richting Stavelot - is het van groot belang dat zoveel mogelijk routes die nacht in kaart worden gebracht. Obersturmführer Leidreiter krijgt opdracht hiervoor te zorgen en die stuurt Schwimmwagens op pad om de tientallen wegen te verkennen. Daarnaast stuurt hij Obersturmführer Coblenz op pad om met zijn 2. (le.SPW-) Kompanie, versterkt met enige pantserwagens en manschappen uit de Stabskompanie, de uiterste linkerflank van de Schnelle Gruppe te dekken en zo te voorkomen dat de Amerikanen in een tangbeweging ongemerkt achter Hansen langs op hun bevoorradingslijnen kunnen komen.
En zo trekt Manfred Coblenz met zijn halfrupsvoertuigen in de nacht van 16 op 17 december richting Sankt Vith om de linkerflank te dekken. De volgende avond bevindt hij zich vlak buiten dit stadje maar het is onduidelijk of ze ook daadwerkelijk in Sankt Vith zijn geweest. Maar dat ze in de nacht van 17 op 18 december in die buurt waren is wel van belang voor dit topic. De hele dag, 17 december, bevonden zich al twee SS Kriegsberichter bij de eenheid van Coblenz. Ze maakten foto's tussen Born en Recht en die foto's tonen mannen en voertuigen van de SS-PzAA1. Hierbij al dezelfde soldaten van de SS-PzAA1 die de volgende dag bij Poteau op de foto worden gezet.
De volgende morgen, 18 december, beweegt Coblenz zich met zijn troepen - achter Kampfgruppe Hansen - van Sankt Vith richting Poteau. De voorhoede van diezelfde Hansen raakt die morgen bij Poteau in gevecht met een Amerikaanse kolonne. Een ongelijke strijd met tussen de panzergrenadiers en een konvooi van de 14th Cavalry Group (7th Armoured CCA). Tegen de tijd dat Coblenz bij Poteau arriveert is het gevecht al lang voorbij. De Amerikanen hebben een veilig heenkomen gezocht en de Duitse voorhoede is verder opgetrokken. Toch zien de fotograaf en de cameraman hun kans schoon om een serie foto's te nemen. Hiervoor gebruiken ze mannen uit de achterhoede van Kampfgruppe Hansen en uit de compagnie van Manfred Coblenz.
Een veteraan van de SS-PzAA1 vertelde mij over het ontstaan van de foto's en de film dat de cameraman een oude bekende was van zijn pelotonscommandant. Dit zou verklaren waarom zijn commandant, Unterscharführer Josef Prieß, graag voor hem poseerde en met zijn mannen meerdere malen in de bekende foto's en op de film voorkomt. Op mijn vraag waarom beide mannen elkaar kenden noemde de veteraan de naam van de cameraman en voegde er aantoe dat hij ook in de Leibstandarte had gediend.
En of het verhaal van de veteraan precies zo klopt weet ik niet, maar de naam die hij noemde is niet de eerste de beste.
Guzzi Lantschner (Innsbruck, 12 august 1910) was olympisch ski-kampioen, vooroorlogs filmster en cameraman in de ploeg van Leni Riefensthal. En toen ik in Freiburg een Kriegstagebuch van de Leibstandarte bestudeerde las ik plotseling dat Guzzi Lantschner van de Leibstandarte werd overgeplaatst naar een opleiding voor Kriegsberichter. Dat gebeurde eind 1940 in Metz en Josef Prieß maakte toen ook al deel uit van de Leibstandarte. Het verhaal van de veteraan, die overigens zelf op 17 december door de collega van Lantschner werd gefotografeerd, lijkt dus zeer aannemelijk. Ik heb Lantschner geschreven in een poging een definitief antwoord te vinden. Helaas kwam er geen antwoord. Niet verwonderlijk want de man was toen ik hem schreef al 94 jaar oud.
Terug naar de geschiedenis. Van de SS-PzAA1 komen ook Siegfried Stiewe en Willi Gilbert in de Poteau-foto's voor. Andere namen uit het peloton van Josef Prieß zijn nauwelijks te achterhalen. Het was een groen allegaartje van mannen die enkele weken eerder van een trainingsbataljon bij Warschau, een trainingsbataljon in Oost-Pruisen en vanuit de Luftwaffe naar de Leibstandarte werden overgeplaatst. Feitelijk waren alleen de onderofficieren in het peloton oudgedienden.
Het Kriegsberichter team bleef nog bij Coblenz tot Kaiserbaracke en maakte daar en in la Vaulx Richard nog meer, thans wereldberoemde, foto's.