.
Faas van ELK (27 jaar)
.


Foto: geneakatwijk.webtrees.net

Faas werd geboren op dinsdag 27 augustus 1912 te Woerden (UT)

Zoon van Jan van ELK en Neeltje LOKHORST


Het Gereformeerde gezin heeft uit totaal tien kinderen bestaan, waarvan dochter
Johanna op 1 jarige leeftijd is overleden. Faas was het vijfde kind en de tweede
zoon in het gezin. Later werden er nog twee zoons geboren.


Faas doorliep de lagere school zonder problemen en mocht zelfs naar de Ulo. Voor
een kind van een arbeider bijzonder. Toen hij aan het eind van de jaren twintig het
diploma behaalde, ging hij bij Gemeentebedrijven Woerden werken. Later ging hij
werken bij het verzekeringskantoor Verenigde Verzekeringsmaatschappijen aan de
Maliebaan op nr. 46 in Utrecht.

.
Foto: devanelkjes.nl ---------------- Het Weekblad, zaterdag 1 februari 1936


Faas bekwaamde zich in boekhouden en belastingen en verdiende zo ook wat bij, gelet
op een advertentie die hij in het Woerdensch Weekblad in februari 1936 plaatste.
Faas klom op tot souschef van de afdeling waar hij werkte.


Faas onderging het lot van alle Nederlandse jonge mannen: hij kreeg te maken met het
ministerie van Oorlog. Hij werd op maandag 21 maart 1932 als dienstplichtige ingelijfd
bij het 4de Regiment Infanterie, lichting 1932 uit de gemeente Woerden onder nr. 112.


Na een opleiding en parate tijd van enkele maanden kreeg hij Groot Verlof op zondag 4
september 1932. Hij was waarschijnlijk al de militaire lessen al weer vergeten, toen hij
van donderdag 10 september 1936 tot en met zondag 27 september 1936 op herhaling
moest. Alsof het niet genoeg was, diende hij nog geen jaar later alweer op te komen:
van donderdag 15 september 1938 tot zondag 2 oktober 1938 mocht hij weer op her-
haling i.v.m. de Sudetencrisis.


Op dinsdag 29 augustus 1939 volgde de algehele mobilisatie van de Nederlandse strijd-
krachten en werd Faas weer onder de wapenen geroepen. Faas was ingedeeld bij de 4de
sectie van de mitrailleurcompagnie onder leiding van de reserve-kapitein L. Verleun.
Deze mitrailleurcompagnie was onderdeel van het 3de bataljon van het 4de Regiment
Infanterie met als bataljonscommandant de majoor J. Mallinckrodt. (4 - M.C. - III 4 R.I.)
Het 3de bataljon waarbij de eenheid van Faas was ingedeeld lag in de omgeving van het
vliegveld Valkenburg bij Katwijk (ZH) en was belast met bewakingsdiensten van het in
aanbouw zijnde vliegveld.


Een mars van de 4de sectie M.C. - III 4 R.I. in de omgeving van Leiden

Foto: Heemtijdingen


Voor thuis een statiefoto van Faas in Katwijk tijdens de mobilisatie …

Foto: Heemtijdingen


Als Faas verlof had, kwam hij over het algemeen naar huis, herinnert zijn jongste
zus Adrie zich. "Dan kwam hij langs, dan kwam hij naar huis. Daar was zijn thuis".
Maar hij had ook nog in Katwijk een kamer gehuurd bij de gereformeerde familie
Schoneveld. Daar kon hij studeren aan een cursus op administratief gebied voor
zijn werk. Adrie omschreef haar broer ook als een intellectueel "die alles las wat
los en vast zat". Ook liep Faas , zoals zij het omschrijft, "in der vaderen spoor".
Het is niet verwonderlijk dat het kerkelijk leven Faas ook in zijn mobilisatieplaats
niet losliet. Hij werd een gewaardeerd lid van de Jongelingsvereeniging op een
Gereformeerde grondslag in Katwijk


Het seminarie te Katwijk aan de Rijn

Foto: Valkenburg mei 1940


Najaar 1939, de mitrailleurcompagnie van het 3e bataljon in het Seminarie

Foto: www.mei40.nl


De mitrailleurcompagnie van Faas was ingekwartierd in het R.K. Seminarie van
Katwijk. Faas was op vrijdag 10 mei 1940 echter met de 4e sectie van de MC,
onder commando van de Adjudant Onderofficier Instructeur De Jong, ingedeeld
bij het detachement dat het vliegveld bewaakte.


Nederlandse troepen, bij vliegveld Valkenburg met een zware mitrailleur M.08/15

Foto: Valkenburg mei 1940


Het vliegveld Valkenburg (ZH) lag op een afstand van circa 1000 meter zuid-west van het gelijknamige
dorp was in mei 1940 nog niet in gebruik genomen omdat de bodem te slap was voor normaal gebruiken.
Het vliegveld leek daarom geen aanvalsdoel te zijn, maar werd al wel sinds 20 april 1940 wel bewaakt.
Van de gebouwen aan de rand van het grote grasveld waren er nog niet veel in gebruik.


10 mei 1940

Het verloop van de strijd om Valkenburg is bekend. Vanaf 04.15 uur werden er bommen afgeworpen en
vanaf circa 04.30 uur landden er Duitse parachutisten in de omgeving vanwaar zij oprukten naar het veld
en deels in de richting van de dorpen Katwijk aan de Rijn, Katwijk aan Zee en Valkenburg. Ook rukte een
deel van de parachutisten op in richting van Wassenaar en de Haagse Schouw.


Duitse toestellen na de landing op vliegveld Valkenburg 10 mei 1940

Foto: www.oudvalkenburg.nl


Waar en wanneer Faas door Duitse parachutisten werd gevangengenomen, samen met
veel andere militairen van de bewakingseenheid van het vliegveld is echter onduidelijk.
De Duitsers brachten hun krijgsgevangenen naar o.a. de Hervormde kerk van het dorp
Valkenburg wat door hun bezet werd gehouden.

Beschieting door eigen artillerie op het dorp Valkenburg als reactie op de Duitse bezetting.
De krijgsgevangenen, 200 tot 300 man, waaronder Faas, hebben tijdens deze beschieting
door eigen artillerie, een ontsnappingspoging gedaan. Faas is waarschijnlijk bij die poging
geraakt en overleed op zaterdag 11 mei 1940.


Eén van zijn medesoldaten schreef pal na de gevechten op een
minuscuul briefje hoe Faas overleden was en dat hij vlak voor
hij stierf "alles met de dominee in orde had gemaakt".
Het briefje was, waarschijnlijk bij gebrek aan een exact adres,
gericht aan de Woerdense gemeentepolitie. Een van de agenten
bracht het briefje naar de Gereformeerde predikant, dominee
C. van Reenen. Deze had de moeilijke taak om naar de winkel
van moeder Neeltje aan de Rijn te gaan en het nieuws te
vertellen.

Zijn jongere broer Gijs reisde als enige inwonende man in huis af
naar Valkenburg voor de identificatie. "Ze waren in een massagraf
begraven". Gijs was de enige die dat doen kon.
In Valkenburg was Bram Brinkman die heeft tegen Gijs gezegd:
"Gijs, daar moet je niet naar kijken. Hij is het …."

”Op Faas z’n kist lag zijn vulpen en nog wat andere dingen van
hem. Dat is zo verschrikkelijk. Dat raak je nooit meer kwijt .......”


Hoe Faas zijn toenmalige vriendin, boerendochter Mijntje Verburg,
te horen heeft gekregen dat hij was gesneuveld, is niet bekend.


Aanvankelijk werd Faas op woensdag 15 mei 1940 in de tuin achter
de oude pastorie in Valkenburg begraven.

De oude pastorie (voorzijde) na de strijd


Het 1e graf van Faas in de tuin achter de oude pastorie

Foto's: Valkenburg mei 1940


De familie kreeg wel de mogelijkheid om Faas in Woerden te laten begraven, maar
moeder Neeltje koos er bewust voor om de stoffelijke resten van Faas in Valkenburg
te laten. Volgens haar jongste dochter Adrie heeft moeder Neeltje gezegd dat zij de
begrafenis niet aan kon.
Adrie wist zich te herinneren dat Neeltje regelmatig het graf in het dorp Valkenburg
heeft bezocht.


Er volgde een tweede tijdelijk graf op vrijdag 2 augustus 1940 in graf 7 achter de
Noodkerk (Hulpkerk)

Het 2e graf van Faas

Foto: geneakatwijk.webtrees.net




Foto en plattegrond: Valkenburg mei 1940


Faas kreeg uiteindelijk op maandag 23 oktober 1961 zijn definitieve rustplaats
(3e graf) in graf nr.8 op het Militaire Ereveld bij de Hervormde kerk in het dorpje
Valkenburg, te midden van nog 34 andere gesneuvelde militairen.





Foto's: André Reijniers (2 september 2012)


Faas kreeg postuum het Oorlogsherinneringskruis met gesp voor
bijzondere krijgsverrichtingen: “NEDERLAND MEI 1940”.
Het werd toegekend op donderdag 19 februari 1948, nr. P.458.


Monument voor Woerdense Oorlogsslachtoffers

De naam van Faas van ELK staat vermeld op het monument voor de
oorlogsslachtoffers uit Woerden

Ook staat de naam van Faas zijn oudste broer Jan van ELK, geboren
26 november 1906, zijn oudste vermeld op het monument.
Jan lid van het verzet werd op 25 augustus 1943 gearresteerd en is
door ontberingen op 25 februari 1945 in concentratiekamp Dachau
overleden.

Het monument is geplaatst op de Algemene begraafplaats, gelegen
aan de Meeuwenlaan in Woerden.


Foto: Elly Waterman (25 juli 2012)


Enkele bronnen:

"Jan en Faas overleefden de oorlog niet"
Bert van Elk
Heemtijdinghen, 50e jaargang, nr. 4, december 2014

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"Valkenburg mei 1940", de strijd om het vliegveld en het dorp
D. Harff en P. Harff.
Uitgave P.E. Harff, Eindhoven, 2012.

"De Slag om de Residentie"
E.H. Brongers
Uitgeverij Asperkt b.v., Soesterberg, 8e druk 2004.

"Herleefd verleden", Strijd om Valkenburg ZH in mei 1940
J. Portengen.
Uitgeverij Eburon, Delft 1995

"Algemeen overzicht van de strijd om en in de Vesting Holland en de
strijd tegen de Luchtlandingstroepen rondom 's-Gravenhage, Mei 1940"
C.D. Kamerling.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1954


commons.wikimedia.org
devanelkjes.nl
geneakatwijk.webtrees.net
katwijkinoorlog.nl
oorlogsgravenstichting.nl
rhcrijnstreek.nl
shhv.info
www.4en5mei.nl
www.kazemattenmuseum.nl
www.mei1940.nl
www.oudvalkenburgzh.nl

.
Freerk (Freek) DIJKS (20 jaar)
.


Foto: Oorlogsgravenstichting

Geboren op maandag 27 october 1919 te Emmen (DR)

Zoon van Johannes DIJKS en Aaltje VERBEEK

Woonplaats Arcen en Velden (LB)

Ongehuwd


Bediende ZM, Koninklijke Marine, Stamboeknummer 12858 Z

Overleden op 12 mei 1940 te Vlissingen (ZL) aan boord Hr.Ms. Bulgia


Hr.Ms. Bulgia

Foto: beeldbank-defensie

Hr.Ms. Bulgia, gebouwd in 1879 als rivierkanonneerboot, werd in 1925 omgebouwd tot mijnenlegger.
Gedurende de mobilisatie en meidagen van 1940, deed de Bulgia dienst als mijnenlegger/wachtschip/
mijnenlichter


12 Mei 1940

De Bulgia lag in de Binnenhaven van Vlissingen als mijnenlichter/wachtschip.

Gedurende een Duits bombardement werd de Bulgia getroffen en zonk naar de bodem van de haven.
Alle aan boord zijn de 13 opvarenden, waaronder Freerk DIJKS kwamen hierbij om het leven.


Nieuwe Venlosche Courant, zaterdag 1 juni 1940


Nadat er voldoende zwaar materiaal was aangevoerd werd het schip op last van Duitsers op woensdag
31 juli 1940 gelicht en konden de slachtoffers welk nog in het schip vertoefden worden geborgen .

Het lichten van de Bulgia, op de voorgrond het zusterschip, de Vidar

Foto: www.dutchfleet.nl




Provinciale Zeeuwsche Courant, woensdag 31 juli 1940


De slachtoffers werden onder grote belangstelling begraven in Vak A, verzamelgraf A, tijdens
een algemene dienst op donderdag 1 augustus 1940 op de Noorderbegraafplaats te Vlissingen .




Foto's: www.marinematen.com




Limburgs Dagblad, donderdag 1 augustus 1940


Op dinsdag 4 mei 1954 is Freerk DIJKS herbegraven in het Erehof op de Noorderbegraafplaats




Foto's: Oorlogsgravenstichting



Provinciale Zeeuwsche Courant, vrijdag 16 augustus 1940


Bronnen o.a.:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw. Uitgevrij Aspekt, Soesterberg 2012

"Gedenkrol van de Koninklijke Marine 1939-1962" en het
"Niet gepubliceerde Supplement" op deze Gedenkrol
H.J. Floor †, Weesp, 2004


beeldbank.defensie.nl
oorlogsgravenstichting.nl
photobase.vlissingen.nl
www.dutchfleet.nl
www.marinematen.com
www.zeeuwsebibliotheek.nl

.
Petrus Johannes Jacobus HOEBERS (20 jaar)
.

Foto: Oorlogsgravenstichting

Johannes is geboren op maandag 13 october 1919 te Beringe, gemeente
Helden (LB)

Zoon van Franciscus Hubertus HOEBERS en Johanna Antonia KERSTEN

Rooms Katholiek

Johannes is als Dienstplichtig Korporaal en ingedeeld bij het 2e Regiment
Huzaren Motorrijder (2 R.H.M.), bij het Eskadron Pantserafweergeschut
(PAG).

Johannes in het midden, overige onbekend

Foto: Oorlogsgravenstichting


Het Eskadron PAG bestond in de tijdelijke organisatie van 2 R.H.M. (1939-1940)
uit twee secties zware mitrailleurs en twee secties PAG.

2 R.H.M. was onderdeel van de Lichte Divisie. De Lichte Divisie was op 10 mei
1940 gelegerd in Noord-Brabant en zou volgens plan bij een Duitse inval worden
teruggenomen binnen de Vesting Holland.

In de ochtend van 10 mei was 2 R.H.M. echter naar Mill (NB) gestuurd om de daar
binnengedrongen bezetting van de Duitse pantsertrein te helpen neutraliseren.
Na in gevecht nabij het spoor te Mill betrokken te zijn geweest, maakte 2 R.H.M.
zich in de avond van 10 mei los van de strijd bij Mill, trok over Den Bosch west-
waarts en kreeg opdracht zich naar Tilburg te begeven. In de morgen van 11 mei
volgde het bevel om zich weer aan te sluiten bij de Lichte Divisie, die zich inmiddels
in de Alblasserwaard bevond.


12 mei 1940

Een afdeling van 2 R.H.M. werd bij het aanbreken van de 12e mei overgezet
vanuit Papendrecht naar Dordrecht.

Een vooruitgestuurde eenheid, waarbij ook Johannes Hoebers was ingedeeld,
bestond uit een samengesteld groep motorhuzaren met enige zware mitrail-
leurs. Deze eenheid diende de richting Wieldrecht te verkennen. Zij kwamen
op de Patersweg terecht en reden vervolgens de Zeehavenlaan op om via het
viaduct west van de rijksweg te komen. Op het viaduct sloeg echter vuur
tegemoet van een Duitse post nabij de Zeehaven. De huzaar Zuiderwijk werd
daarbij op slag gedood door een kogel in het hoofd. De rest stapte af waarna
een hevig vuurgevecht ontstond. Toesnellende Duitse parachutisten raakten
bij het gevecht betrokken. Fel verweer van de huzaren leidde ertoe dat de
Duitse tegenactie werd afgewezen en de para’s dekking zochten onder het
viaduct. Daarop braken enkele huzaren uit in de richting Zeehaven. Ze slaag-
den erin de oever van de Kil te bereiken, de afrastering te overwinnen en door
de struiken langs de Kil zuidwaarts te trekken in een poging om eigen troepen
te bereiken.

Kort na het verlaten van het Zeehavencomplex ontving men echter “eigen”
vuur vanaf de overzijde op de westelijke Kil oever. Drie secties infanterie en
een sectie zware mitrailleurs bewaakten de sector en meenden met Duitsers
van doen te hebben. Mogelijk zijn er ook enige Duitse parachutisten op het
eilandje Krabbepolder gealarmeerd en droegen zij bij aan het vuur.

Door dit “eigen” vuur raakte Johannes Hoebers zwaar gewond (in maag, buik)
aan de oever van de Kil. Hij werd uit het water gered door huzaar P. Gommans.

Johannes overleed de volgende dag, maandag 13 mei 1940 in de, als noodhospitaal
ingerichte, Protestantse school, te 's Gravendeel.


Johannes Hoebers werd op maandag 13 mei 1940 begraven op de oude Algemene
Begraafplaats te 's-Gravendeel in rij D 2, militair graf 86.


Foto: Oorlogsgravenstichting

Op woensdag 12 juni 1940 werd Johannes herbegraven op de Rooms Katholieke
Begraafplaats te Beringe, gemeente Helden in de Ererij - Monumentgraf 03.


Foto: Oorlogsgravenstichting



Nieuwe Venlosche Courant, donderdag 13 juni 1940





Foto's: André Reijniers (24 juli 2014)



Bij Wieldrecht sneuvelden door "eigen" vuur naast Johannes Hoebers
ook:
Derk Brons (21 jaar), Victor Debets (20 jaar), Antonius Hardy (25 jaar),
Wilhelmus Leijten (20 jaar), Gijsbert Spandonk (25 jaar) en Leonardus
Zuiderwijk (21 jaar).


Enkele bronnen:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

oorlogsgravenstichting.nl
www.genealogieonline.nl
www.online-begraafplaatsen.nl
www.zuidfront-holland1940.nl

.
Hendrik GANS (41 jaar)
.


Foto: 'n Papieren Monument

Hendrik is geboren op maandag 21 november 1898 te Hellevoetsluis (ZH)

Zoon van Johannes Wilhelm GANS en Johanna GRUMKE

Op woensdag 18 februari 1925 gehuwd te Rotterdam met Paula Elfriede Anna SCHECK

Woonplaats Rotterdam, Aelbrechtskade 15b

Agent van Politie, dienstdoende bij de motorbrigade, gemeente Politie te Rotterdam


Rotterdam

10 mei 1940

Na het bekend worden van de Duitse inval reden er vroeg in de ochtend autobussen
met politiepersoneel, volgens een van tevoren bepaalde route door de stad, om de
NSB-ers, communisten en Rijksduitsers op te halen, omdat men bang was dat deze
groeperingen de Vijfde Colonne zouden gaan vormen. Enkele rechercheurs gingen
met de bussen mee om, aan de hand van kaartenbakjes, de daarvoor in aanmerking
komende personen op te halen. De inlichtingendienst van de politie beschikte over
een complete ledenlijst van de Rotterdamse NSB.

De plannen voor het interneren van de staatsgevaarlijke personen lagen al vanaf
1937 klaar. De politie had toen van de regering opdracht gekregen cartotheken
aan te leggen van personen die bij een eventuele afkondiging van de Staat van
Beleg geïnterneerd moesten worden.


Oorspronkelijk was voor het onderbrengen van de geïnterneerden een loods aan de
Merwehaven aangewezen, maar als gevolg van de oorlogshandelingen kon die niet
gebruikt worden. In allerijl was De Doelen in gereedheid gebracht. De stoelen hadden
plaats moeten maken voor strozakken. Aan het politiebureau Oostervantstraat werd
een detachement soldaten geplaatst, speciaal belast met het ophalen van NSB-ers en
Rijksduitsers. De arrestanten werden eerst naar het bureau gebracht. Hierna werden
ze in groepjes met een arrestantenwagen naar De Doelen gebracht. Op vrijdag 10 mei
1940 omstreeks 09.00 uur waren ruim 400 personen naar De Doelen aan de Coolsingel
overgebracht.


Ingang van De Doelen

Foto: www.engelfriet.net


Gedurende de oorlogsdagen werden in De Doelen circa
1400 opgepakte Rijksduitsers, NSB-ers en andere Duits-
gezinden ondergebracht.


14 mei 1940

De Doelen

De geïnterneerde NSB-ers en Rijksduitsers in De Doelen aan de Coolsingel
werden tijdens het bombardement naar de grote zaal gebracht. Alleen de
wachtposten bleven buiten. Het gebouw kreeg vervolgens enkele voltreffers
te verduren.

De agenten H. Gans, A. Bok, N. Bosma, N. van der Linden en A. Wielaard
waren tijdens de oorlogsdagen ingedeeld bij de bezetting van het hoofd-
bureau, maar waren gedurende het bombardement aanwezig bij de Doelen-
zaal als bewaker. Zij vonden de dood.

Tijdens dit bombardement zijn in De Doelen 45 geïnterneerden en 9 bewakers,
allen politiemensen, om het leven gekomen


Ingang van De Doelen tijdens het puinruimen, juni 1940
.

Vanuit het Stadhuis, zicht op naastgelegen De Doelen na het puinruimen, 1940

Foto's: www.stadsarchief.rotterdam.nl


Hendrik werd begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Crooswijk

Zijn graf is inmiddels geruimd.

De naam van Hendrik GANS staat bijgeschreven in Gedenkboek 43 van de
Oorlogsgravenstichting


Monument hoofdbureau van Politie te Rotterdam

Na de oorlog werd een monument in het hoofdbureau van politie te Rotterdam
geplaatst, met daarop de namen van alle politiemensen die tijdens de Tweede
Wereldoorlog omgekomen zijn.



Thans (in 2000) hangt het monument, zonder de zijpanelen, in de ontvangsthal
van het hoofdbureau aan de Doelwater nr. 5, te Rotterdam




Foto's: 'n Papieren Monument


Enkele bronnen:

“Handhaven onder de nieuwe orde”,
De politieke geschiedenis van de Rotterdamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog
F.A.M. van Riet
Uitgeverij: Aprilis, Zaltbommel 2008

" 'n Papieren Monument",
Herdenkingsboek van de tijdens de Tweede Wereldoorlog
omgekomen pollitiemensen in de regio Rotterdam-Rijnmond
F.A.M. van Riet
Uitgave: Politie Rijmond-Rotterdam, z.j. (2000)

"De strijd om Rotterdam, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1952.


oorlogsgravenstichting.nl
www.engelfriet.net
www.historischecollectiepolitieeenheidrotterdam.nl
www.stadsarchief.rotterdam.nl
www.wiewaswie.nl

.
Wilhelmus Gerardus Johannes van DOORN (25 jaar)
.

Foto: Oorlogsgravenstichting

Geboren op dinsdag 25 augustus 1914 te Lierop (NB)

Zoon van Josephus Johannes van DOORN en Catharina Maria van de WERFF

Rooms-katholiek

Ongehuwd

Beroep: Bakker

Woonplaats, Sint-Michielsgestel (NB)

Dienstplichtig Soldaat 2 - III - 2 R.W.


Wilhelmus werd op maandag 19 maart 1934 in persoon, met het lotnr. Helmond 60,
ingelijfd als gewoon dienstplichtige van de lichting 1934 bij het Regiment Wielrijders
en bij de reorganisatie daarvan op woensdag 1 maart 1939 werd hij geplaatst bij het
1e Regiment Wielrijders. Op dinsdag 29 augustus 1939 werd hij gemobiliseerd.

's-Hertogenbosch, Citadellaan 21 juli 1938.
Het Regiment Wielrijders keert terug van de legerdag in Amsterdam.

Foto: denboschpubliek

Mobilisatie 1939. Militairen van het Regiment Wielrijders in de Nieuwstraat te
Sint-Michielsgestel voor de woning van M.F. Schellekens (gemeente-ontvanger).

Foto: bhic


Tijdens de meidagen van 1940 diende hij bij de 2e compagnie van het 3e bataljon
van het 2e Regiment Wielrijders (2 - II - 2 R.W.)


Mei 1940

De wielrijders, onderdeel van de Lichte Divisie, die in de nacht van 11 op 12 mei
aankwamen in Dordrecht werden geconcentreerd aan de oostzijde van de stad.
Ze zouden de volgende dag een offensief dwars door het hart van het Eiland van
Dordrecht moeten ontwikkelen, waarbij zij de vijand zouden moeten opruimen,
een sterk bruggenhoofd aan de Kil moesten bouwen en bij Wieldrecht deze water-
partij moesten oversteken.
Deze operatie liep geheel in het honderd, doordat de Duitsers aan hun kant een
offensief zouden inzetten dat precies was gericht op de opmarsroute van de wiel-
rijdersbataljons.De Duitsers hadden een taakgerichte eenheid gevormd (Gruppe
de Boer) ter sterkte van een bataljon luchtlandingstroepen, versterkt met een
batterij berggeschut en een peloton antitank geschut, dat het zuidoosten van
Dordrecht diende te omvatten en vervolgens samen met parachutisten ten zuiden
en zuidwesten van de stad, de stadsverdediging diende op te rollen.
Twee bataljons wielrijders, kwamen met deze Duitsers in aanraking ….

Over de aanleiding tot het zwaar gewond van soldaat Van Doorn bestaat grote on-
duidelijkheid. De Leeuw/Brongers (zie: Enkele bronnen) menen dat hij op 11 mei
1940 zwaar gewond raakte aan de spoorwegovergang te Dubbeldam (Oudendijk).

Dat lijkt echter onwaarschijnlijk, want 2 - III - 2 R.W. had 11 mei geen slachtoffers
of gewonden. Aannemelijker is dat Van Doorn op 12 mei zwaar gewond raakte aan
de Oudendijk, omdat de compagnie op 12 mei rond het middaguur aldaar terecht
kwam en vervolgens gevechtscontact maakte met zowel de Duitsers bij de begraaf-
plaats (Gruppe de Boer) als Duitse parachutisten in westelijke richting.


Door beschietingen in mei 1940 beschadigde panden aan de Oudendijk 10-12

Foto: regionaalarchiefdordrecht



Wilhelmus van Doorn overleed aan een buikwond op woensdag 15 mei 1940
te Dordrecht in het Hospitaal Ziekenverpleging

Het Hospitaal in 1940-1945

Foto: regionaalarchiefdordrecht


Wilhelmus is begraven op donderdag 16 mei 1940 te Dordrecht op de Algemene
Begraafplaats in het Erehof, Vak N, Rij 5, Graf 14.

Hij is op maandag 3 juni 1940 herbegraven te Dordrecht op de Rooms-Katholieke
Begraafplaats, Militaire rij, Graf 11.



Foto: Oorlogsgravenstichting


Postuum werd aan Wilhelmus van Doorn het Oorlogsherinneringskruis met de
gesp voor bijzondere krijgsverrichtingen "NEDERLAND MEI 1940" verleend.


Wilhelmus heeft zijn laatste rustplaats gevonden op dinsdag 13 februari 1962 te Loenen (GL)
op het Nationale Ereveld in Vak C, Graf 51.




Foto's: André Reijniers (31 juli 2011)


Foto: André Reijniers (20 juli 2008)


Monument Sint-Michielsgestel

Oorlogsmonument op het Kerkplein te Sint-Michielsgestel

Het oorlogsmonument in Sint-Michielsgestel is een bronzen beeld, geplaatst op een gemetseld voetstuk met
gedenkplaatje. Links en rechts van het beeld zijn het wapen van Sint-Michielsgestel en de Nederlandse leeuw
aangebracht. Voor het beeld is een opengeslagen boek van brons geplaatst. Achter het beeld bevindt zich
een muurtje met goudkleurige letters.

Symboliek:
Beeldhouwer Willem Wolfs laat boven de oorlogsverschrikkingen de zon oprijzen als teken van hoop.

De tekst op het muurtje luidt:

'GEDENK HEN DIE VIELEN.'

In het boek zijn de namen van dorpsgenoten aangebracht die gefusilleerd zijn of gesneuveld als militair.

De onthulling had plaats op 24 oktober 1984

.
Foto's: Johan Minkels en Martien Schuurmans (4en5mei)


Monument Wielrijders 's-Hertogenbosch

Isabellakazerne te ’s-Hertogenbosch, bakermat van het Regiment Wierijders

De militaire functie als kazerne bleef behouden tot de jaren negentig van de vorige eeuw.
Vanaf dat moment, tot aan 2007, zijn er vluchtelingen gehuisvest.
Sinds 2013 is het complex tijdelijk in gebruik door studenten, bedrijven en horeca, in
afwachting van een definitieve her-bestemming.
Met ingang van 2015 biedt Isabella weer onderdak aan de collectie militaire wielrijders.

Ter herdenking van de gevallen Wielrijders is in 1988 een herdenkingsmonument opgericht
op het terrein van de Isabellakazerne.





Foto's: Marczoutendijk (9 december 2016) (wikimedia)


Enkele bronnen:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"De Militaire Wielrijders", het ontstaan en verdwijnen van twee roemruchte
Regimenten
L.J.P.Knoops,
Son, 1995

"De krijgsverrichtingen op het Zuidfront van de Vesting Holland, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1963.


beeldbank.regionaalarchiefdordrecht.nl
commons.wikimedia.org
denboschpubliek.hosting.deventit.net
oorlogsgravenstichting.nl
www.4en5mei.nl
www.bhic.nl
www.fortisabellakazerne.nl
www.museum19401945.nl
www.online-begraafplaatsen.nl
www.tracesofwar.nl
www.zuidfront-holland1940.nl
www.zoekjestamboom.nl

.
Marinus Albertus (Rinus) RUTERINK (20 jaar)
.


Foto: Familiearchief Ruterink

Geboren op zaterdag 13 maart 1920 te ELST (GL)

Zoon van Jan Marinus RUTERINK en Anna Margrita VERMEER


De Gelderlander, zaterdag 20 maart 1920


Het gezin bestond naast Rinus ook nog uit zoon: Herman (8 september 1915),
zoon Cor (14 augustus 1917) en dochter Mientje (13 april 1926) allen geboren
te Elst.

Religie: Nederlands-hervormd

Rinus was ongehuwd.

Woonplaats Nijmegen, Hofdijkstraat 71


Ook Rinus onderging het lot van alle Nederlandse jonge mannen. Hij kreeg
te maken met het ministerie van Oorlog. Hij werd als dienstplichtige uit de
gemeente Nijmegen onder nr. 712 ingelijfd bij het 8e Regiment Infanterie.


Rinus in 1939

Foto: Familiearchief Ruterink


Rinus Ruterink was bij de mobilisatie 1939 - 1940 ingedeeld bij een sectie
van 3 - II - 32 R.I. (3e compagnie, 2e bataljon van 32e Regiment Infanterie).
Dit hooggenummerde regiment was een z.g.n. "oorlogsregiment" dat was
ontstaan tijdens de mobilisatie uit het moederregiment, 8 R.I.

II - 32 R.I. onder commando van Reserve majoor Dr. J.J. Koopmans maakte
deel uit van de Groep LEK van het Oostfront van de Vesting Holland (Nieuwe
Hollandse Waterlinie). Het bataljon bezette ten zuiden van Utrecht de vakken
HONSWIJK en EVERDINGEN. Tussen deze vakken lag de rivier de Lek.

De 3e compagnie, waarbij Rinus behoorde, stond onder commando van de
Reserve kapitein J. Arkema. De mitrailleurcompagnie (M.C. - 32 R.I.) stond
onder commando van de Reserve kapitein F.J. Verheyen. De M.C. en de 3e
compagnie waren opgesteld op het Fort Everdingen en aan de Diefdijk, (dus
ten zuiden van de Lek). Drie secties (per sectie 2 zware mitrailleurs) van de
M.C. waren verdeeld over de 3 compagnieën van het bataljon. De M.C. had
zijn commandopost en trein gevestigd in het barakkenkamp aan de Kerksteeg
(Kerkweg) te Zijderveld. De overgebleven sectie van 2 stukken) en de reserve
zware mitrailleur waren in de nabijheid hiervan opgesteld. Eén zware mitrail-
leur in de bestaande mitrailleurkazemat aan de Diefdijk ten noorden van de
nieuwe verkeersweg (thans A 2).

Eén stuk in een gietstalenkoepel kazemat aan de Diefdijk, zuid van de nieuwe
verkeersweg. Het laatste (reserve) stuk stond tegen luchtdoelen (t.l.) opgesteld
op het viaduct van de Diefdijk over de nieuwe verkeersweg.


Ter beveiliging van de commandopost en de zware mitrailleurs was een sectie
infanterie van 3 - II - 32 R.I., met daarbij waarschijnlijk ook Rinus, toegevoegd.

Bij het uitbreken van de vijandelijkheden op vrijdag 10 mei 1940 zijn beide
stukken door de commandant M.C. boven op de mitrailleurkazemat opgesteld
daar zij beter gecamoufleerd stonden.


In de nacht van 10 op 11 mei 1940 is een soldaat van de toegevoegde sectie
van 3 - II - 32 R.I. zwaargewond geraakt, door een noodlottige vergissing van
zijn groepscommandant doordat hij door hem werd beschoten. De afgeschoten
patroon kwam in de patroontas van de soldaat terecht en bracht de daarin aan-
wezige patronen tot ontbranding. De getroffen soldaat is per ziekenauto naar
Vreeswijk en Utrecht vervoerd, waar hij later is overleden....


Zeer waarschijnlijk is bovenstaand incident de oorzaak dat Rinus in de nacht van
10 op 11 mei zwaargewond werd opgenomen in het Academisch Ziekenhuis te
Utrecht.


De familie in Nijmegen kreeg te horen dat Rinus zwaar gewond in het hospitaal
te Utrecht lag. "Overkomst dringend gewenst..... "

Oudste broer Herman ging, met een door de gemeente Nijmegen afgegeven
"ontheffing" op het van kracht zijnde reisverbod, op weg naar Utrecht.

Hij kwam net te laat om zijn broer nog in leven te zien ......

Op dinsdag 16 mei 1940 om 11.00 uur is Rinus Ruterink aan zijn verwondingen
te Utrecht overleden.


Vanuit het ziekenhuis heeft men, op zondag 19 mei 1940, Rinus op een
achtergelegen noodbegraafplaats een graf gegeven, tot zeer groot verdriet
en ongenoegen van de familie.


In juni 1945 is Rinus, geheel op eigen kosten van de familie, begraven op de
Algemene Begraafplaats Soestbergen te Utrecht, in Vak 12, Rij 6, Graf 409.


Foto: Familiearchief Ruterink


De familie plaatste na de herbegrafenis in Utrecht een dankbetuiging
in de krant.


De Gelderlander, dinsdag 5 juni 1945



Nationaal Ereveld te Loenen


Foto: André Reijniers (18 augustus 2013)


Foto: André Reijniers (22 juli 2012)


Op maandag 10 april 1961 heeft Rinus Ruterink op het Nationale Ereveld te Loenen (GL)
zijn laatste rustplaats gevonden in Vak B, Graf 106.


Foto: Familiearchief Ruterink


Een speciaal woord van dank gaat uit naar Anneke Ruterink, nicht van Rinus, te Arnhem.



Enkele bronnen:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"De Operatiën van het Veldleger en het Oostfront van de
Vesting Holland, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz,
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1955.


hollandsewaterlinie.erfgoedsuite.nl
oorlogsgravenstichting.nl
studiezaal.nijmegen.nl
www.genealogieonline.nl
www.grebbeberg.nl
www.oorlogsdodennijmegen.nl

.
Johan Andries Pieter van DIJK (40 jaar)
.


Foto: www.grebbeberg.nl

Geboren zondag 1 october 1899 te Arnhem (GL)

Zoon van Wilhelm Arnoldus Gerardus van DIJK en Pleuntje de RIDDER

Beroep: Adjunct commies

In militaire dienst bij het 8e Regiment Infanterie

Bevordering tot;

Reserve 2e luitenant der Infanterie per 28 februari 1920,
Reserve 1e luitenant der Infanterie per 28 februari 1924


Rond de jaarwisseling 1933/1934 gehuwd te Arnhem met
Henriëtte Louise DUCHATEAU


Arnhemsche Courant, donderdag 4 januari 1934

Uit dit huwelijk: zoon Wim (december 1936) en dochter Hetty (februari 1939)

Johan was onderscheiden met het Eereteeken voor langdurigen
Nederlandsche dienst als officier (15 jaar).

Op 26 maart 1938 volgt bevordering tot Reserve kapitein

Het gezin woonde in Arnhem, Palestrinastraat 34


8e Compagnie Mortieren

Tijdens de mobilisatie en meidagen van 1940 was Johan als reserve
kapitein commandant van de 8e Compagnie Mortieren van 8 (8 C.Mr.)


De 8e Compagnie Mortieren bestond uit 3 secties van elk 2 mortieren.
De 1e en 2e sectie waren opgesteld in het begroeide terrein oost van
de dierentuin, direct achter (d.w.z. westelijk van) de stoplijn in het
vak van I - 8 R.I.

De sectiecommandanten in het vak van I - 8 R.I. waren de reserve 1e
luitenant W. Schoonderbeek (1911) [1e sectie, noordelijke opstelling]
en de sergeant J. Speijer [2e sectie, in de zuidelijke opstelling].

De commandopost van kapitein Van Dijk bevond zich in de onmiddellijke
nabijheid van deze opstellingen.

De 3e sectie, onder commando van de reserve luitenant J. Vrijs (1912),
was meer naar het westen opgesteld in het vak van II - 8 R.I. achter de
spoorweg langs de Achterbergsestraatweg (tussen de huidige Bergweg
en de Ribeslaan).


Maandag 13 Mei (2e Pinksterdag) - vak I - 8 R.I.

De Duitse aanval op de Grebbeberg is in volle gang ...

Door de mortieren uit vak I-8 R.I. wordt reeds 's morgen zeer vroeg vuur
uitgebracht op 200 à 300 m, daarna op 150 meter. Hevig artillerievuur en
ook mitrailleur- en geweervuur van overzijde en linkerzijde van het voetbal-
veld, later ook uit andere richtingen. De munitievoorraad raakt uitgeput en
aanvulling blijft uit. In de aangrenzende stellingen zijn reeds vele gapingen.

Te plm. 8.00 uur worden de beide aanwezige officieren (Kapitein van Dijk
en Luitenant Schoonderbeek) door een voltreffer buiten gevecht gesteld,
waarna door de anderen de stelling wordt verlaten. Een deel zoekt contact
met andere onderdelen en zet de strijd voort, terwijl anderen, waaronder
gewonden, trachten een goed heenkomen te zoeken naar achteren.

Na geruime tijd is Johan zwaar gewond afgevoerd naar een hospitaal in
Arnhem.


Johan van Dijk is op vrijdag 17 mei 1940 overleden
in het St. Elisabeth Ziekenhuis te Arnhem.

Op zaterdag 18 mei 1940 is hij begraven in een
algemeen graf op de Algemene Begraafplaats
Moscowa te Arnhem.


Arnhemsche Courant, maandag 20 mei 1940


Op woensdag 22 augustus 1940 is Johan herbegraven in
koopgraf 4258 op de Rooms-katholieke Begraafplaats
Moscowa te Arnhem.

Op dinsdag 1 december 1992 is hij herbegraven op het
Militair Ereveld Grebbeberg te Rhenen (UT).

Johan van Dijk heeft zijn laatste rustplaats gevonden in Rij 13, Graf 37.



Foto: André Reijniers (10 april 2011)



Monument 8e R.I. op het Militair Ereveld Grebbeberg



Foto: www.grebbeberg.nl

Begin februari 2010 werd het 8 R.I.-monument (oorspronkelijk uit 1941) op het
Militaire Ereeveld verwijderd voor een grondige restauratie. De natuurstenen
onderdelen van het monument hebben door de jaren heen door weersinvloeden
ernstig te lijden gehad en waren daardoor op sommige plaatsen zo beschadigd
dat de namen niet goed leesbaar meer waren.

De restauratie geschiedde in opdracht van de Dienst Vastgoed Defensie (DVD)
van het ministerie van Defensie en is uitgevoerd door Steenhouwerij Bus uit
Amersfoort.

Het monument vormt jaarlijks op de Tweede Pinksterdag het decor van de
Dodenherdenking georganiseerd door de Vereniging 8 R.I. - 1940. Tijdens
deze indrukwekkende plechtigheid worden ondermeer de namen opgelezen
van alle gesneuvelde en door opgelopen verwondingen vroegtijdig overleden
militairen behorende tot het 8ste Regiment Infanterie.

Daarnaast vindt er bij het monument een kranslegging plaats namens o.a.
de vereniging 8 R.I., de Gemeente Rhenen, de Commissaris van de Koning
van Gelderland, de Nederlandse Strijdkrachten en ook de Bond van Wapen-
broeders.


Het monument is een betonnen gedenkzuil
waarop 233 namen zijn aangebracht van
gesneuvelde militairen. De namen zijn, in
alfabetische volgorde, verdeeld over de zes
zijden van het monument.

Situatie 29 april 2010



Namen monumentzijde 1 [A-D, 39 namen]

Op monumentzijde 1, geheel onderaan is
de naam van Johan van Dijk aangebracht



Foto's: www.grebbeberg.nl


Enkele bronnen:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"Grebbelinie 1940"
E.H.Brongers.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, 2002.

"De operatiën van het Veldleger en het Oostfront van de
Vesting Holland, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1955.


oorlogsgravenstichting.nl
studiezaal.nijmegen.nl
www.geldersarchief.nl
www.genealogieonline.nl
www.geni.com
www.grebbeberg.nl

.
Joannes Marie (Joan) SORMANI (35 jaar)
.


De Gelderlander, dinsdag 31 december 1940


Geboren vrijdag 3 februari 1905 te Nijmegen (GL)

Zoon van Petrus Victor SORMANI en Maria Geertruida Regina MARTINI


Prov. Geldersche en Nijmeegsche Courant, zondag 5 en maandag 6 februari 1905




Algemeen Handelsblad, woensdag 18 juni 1930



Foto: Oorlogsgravenstichting



Arnhemsche Courant, woensdag 15 october 1930



Nederlandsche Staatcourant, dinsdag 15 november 1938


Tijdens de Algemene Mobilisatie in augustus 1939 en de meidagen van 1940 was
Joan Sormani ingedeeld bij de Staf van het 30e Regiment Infanterie (30 R.I.).
Hij was commandant van de autotrein. 30 R.I. was gelegerd in Vak Asten van de
Peel-Raamstelling in Noord-Brabant. Na de Duitse inval en de aanval op de Peel-
Raamstelling volgde, na een Duitse doorbraak, een terugtocht naar het westen
van Noord-Brabant.
Tijdens deze terugtocht is het grootste deel van de gemotoriseerde goederentrein
van 30 R.I. totBergen op Zoom dezelfde route gevolgd als de overige troepen,
doch is vandaar tengevolge van tegenstrijdige orders via Antwerpen en Zeeuwsch-
Vlaanderen naar Walcheren getrokken, waar de auto's nagenoeg voltallig zijn aan-
gekomen. Later zijn veel troepenonderdelen verder teruggetrokken richting België
en Frankrijk.


Mr. JOAN SORMANI


Nu het verkeer met België weer eenigzins is hersteld, bereiken ons over het
overlijden en de laatste dagen van onzen stadgenoot, Mr. Joan Sormani, te
Blankenberghe in België in dienst van het vaderland gevallen, eenige bijzon-
derheden, welke wij nog tot eerbiedige nagedachtenis vermelden. Mr. Joan
Sormani jongste zoon van Prof. Dr. P.V. Sormani, oud-Hoogleraar aan de
Nijmeegsche Universiteit en oud-Rector van het Nijmeegsche Gymnasium,
deed na zijn gymnasiale studiën aan het Nijmeegsche Gymnasium zijn aca-
demische studiën in het Recht aan de Nijmeegsche Universiteit. Hij haalde er
den Meestertitel en scheen voorbestemd voor een administratieve loopbaan.
Eerst al volontair werkzaam in de Germeente-administratie te Ewijk, ging hij
later over naar den Crisisdienst van de Regeering, waar hem al spoedig con-
troleerende werkzaamheden werden opgedragen en men hem geleidelijk be-
langrijker werk toevertrouwde.

De mobilisatie maakte echter aan deze administratieve werkzaamheden een
einde en riep hem tot den actieven dienst in het leger.
Door zijn vorige werkzaamheden met den motor vertrouwd geraakt, werd
hij nu herhaaldelijk als ordonnans-officier met allerlei zendingen belast en
als leider van gewichtige expedities aangewezen. Zeer in het bijzonder zou
hij zich onderscheiden, zoowel door moed als door tact en zorg voor het hem
toevertrouwde personeel en materiaal, bij het overbrengen van den leger-
trein door Brabant naar Zeeland. Onder voortdurende bombardementen en
aanvallen van parachutisten hield hij onverschrokken stand en wist hij er ook
bij het personeel den moed in te houden. Het was een groote voldoening voor
hem en aanleiding tot een bijzonder eervolle vermelding door zijn Overste,
toen hij deze trein vrijwel volledig te Middelburg had gebracht. Zoowel zijn
Overste als zijn manschappen waren vol lof over hetgeen een prestatie werd
genoemd.

De soldaten noemden den jongen luitenant hun Commandant, hun Generaal,
want zij waren in de moeilijkste omstandigheden vaak uitsluitend op zijn initia-
tief en persoonlijk optreden aangewezen. Hoewel vol levensmoed --- daags
voor zijn dood gaf hij nog te kennen, gaarne te blijven leven --- deinsde hij
voor gevaar terug en ging zonder aarzeling mee naar België om den strijd tot
het laatst voort te zetten. Hij gaf daarbij onomwonden te kennen, zulk als zijn
plicht te beschouwen. Vooral in den dienst toonde hij zich een overtuigd katho-
liek, die, hoe graag hij ook bleef leven, begreep te leven voor de eeuwigheid.
Vandaar, dat hij, toen de strijd begon --- hij lag 10 Mei te Asten --- allereerst
naar den Aalmoezenier den Weleerw. Heer Vos ging en toen hij deze niet thuis
trof, hem zocht niet alleen om zelf als eerste van zijn soldaten te biechten,
maar ook door den Aalmoezenier een auto met chauffeur ter beschikking te
stellen, zooveel mogelijk zijn soldaten in de gelegenheid te stellen, bij den
Weleerw. Heer Vos hun biecht te spreken.

Ook den volgenden dag --- Zaterdag 11 Mei hield hij voortduren contact met
den Aalmoezenier en toonde hij groote beslistheid en moed om zijn “jongens”
de gewenschte geestelijke zorg te doen deelachtig worden. Toen de trein van
auto’s en motoren gevaar liep, in beslag te worden genomen en teruggetrokken
moest worden, steeds verder tot in Zeeland, heeft hij het begrijpelijker wijze
nog meer moed en tact geeischt, vooral toen telkens weer bommen en parachu-
tisten verwarring trachtten te stichten. Wanneer treffers slachtoffers maakten,
wist hij steeds weer den toestand te beheerschen en den terugtocht geregeld
voortgang te doen vinden. Aan alle gevaren ontsnapt, kwam hij des Zondags
nog in Middelburg aan, waar hij bleef tot Woensdag. Donderdag en Vrijdag was
hij te Cadzand op weg naar België, waar hij nog den avond van Vrijdag 17 Mei
te Blankenberghe aankwam. 18 Mei zou de afdeeling, waartoe hij behoorde,
weder verder trekken, doch bij de voorbereiding daartoe, terwijl hij als ordonnans-
officier per motor nog eenige noodzakelijke mededeelingen rondbracht, kwam hij

Zaterdag 18 Mei des morgens om 10 uur op den hoek van een straat in botsing
met een zware vrachtauto met het gevolg, dat hij van den motor werd geslingerd
en de onmiddellijk uit de omgeving toesnellende soldaten hem door den slag ver-
doofd en buiten bewustzijn vonden. Terwijl hij nog duidelijke teekenen van leven
gaf, droeg men hem voorzichtig naar een nabij gelegen hotel en riep in allerijl
geestelijke en geneeskundige hulp.

De Nederlandsche Aalmoezenier, met wien hij den dag te voren te Cadzand nog
een onderhoud had, was daar nog achtergebleven en kwam eerst den volgenden
dag te Blankenberghe, maar in zijn plaats was na enkele minuten de Belgische
Leger-aalmoezenier ter plaatse, die hem onmiddellijk het H. Oliesel toediende.
Zonder tot bewustzijn te zijn gekomen, overleed hij kort daarna op den dag toe-
gewijd aan Maria, aan wie hij zich zeer bijzonder had toegewijd. Om steeds haar
beeltenis bij zich te dragen als onderpand harer bescherming had hij zijn moeder,
bij wie hij zijn laatste verlof doorgebracht, gevraagd,in beide uniformen, welke hij
bij zich had en nu en dan verwisselde, haar medaille aan te brengen

Groote verslagenheid heerschte er onder de Nederlandsche zoowel als onder Bel-
gische soldaten en hoewel de afdeeling verder moest trekken, bleven een aantal
nog in Blankeberghe om hem ondanks de dreigende situatie de laatste eer te be-
wijzen. Met groote eer en onder de grootste belangstelling, ook van de zijde der
bevolking, werd hij des Maandags te Blankenberghe begraven. De Pastoor deed
de baar bedekken met de Nederlandsche vlag en liet na de plechtige H. Mis van
Requiem, met drie priesters opgedragen, het Wilhelmus spelen. Belgische soldaten
brachten in de kerk met klaroenen een laatste saluut.

Het Gemeentebestuur van Blankenberghe, vele Nederlandsche en Belgische
hoogere en lagere militairen woonden de Uitvaart en de begrafenis bij. Vooral toen
het Wilhelmus werd aangeheven, konden vele Nederlanders hun aandoening nauwe-
lijks bedwingen. Zijn uitvaart en begrafenis , hoewel in den vreemde, was een ware
triomf en een blijk van algemeen medeleven.

Zijn deze laatste bijzonderheden van zijn leven en sterven voor zijn Moeder, Broers
en Zusters een groote troost en voldoening, zij laten ook tevens gevoelen, wat zij in
dezen jongsten zoon en broer verloren.

Naast een woord van eerbiedige hulde aan den jongen vaderlander die voor den Staat
der Nederlanden zijn leven gaf met zoo uitgesproken plichtsvervulling en onverschrok-
kenheid, past ook een woord van innige deelneming aan wie hij met kinderlijke en
broederlijke genegenheid liefhad en die, zeker treurend over zijn zoo vroegtijdig heen-
gaan, zich toch aansluiten bij het offer, dat hij voor het vaderland bracht.

T.B.

De Gelderlander, woensdag 31 juli 1940



Joan Sormani is op maandag 20 mei 1940
begraven te Blankenberge op de Rooms-
katholieke begraafplaats in Vak I, Rij H, Graf 26


De Gelderlander, vrijdag 14 juni 1940


.
www.veenkolonialevoorouders.nl --------------------- Soerabaiasch-Handelsblad, dinsdag 1 october 1940


Op dinsdag 3 augustus 1948 is het stoffelijk overschot van Joan vanuit
België herbegraven in Nijmegen op de begraafplaats aan de Daalseweg
in het familiegraf in Vak 31, Rij 7, Graf 6.


Foto: www.veenkolonialevoorouders.nl


Joan Somari heeft in oktober 1969 zijn laatste rustplaats gevonden op
de bergaafplaats Vredehof te Nijmegen in het Erehof, Graf 22


Foto: www.veenkolonialevoorouders.nl



Plaquette in het UNIVERSITEITSGEBOUW aan de Comeniuslaan 2, te Nijmegen

De plaquette in het Universiteitsgebouw in Nijmegen is opgericht ter nagedachtenis
aan de 47 docenten, alumni en studenten die tijdens de Tweede Wereldoorlog door
oorlogshandelingen zijn omgekomen. Onder hen waren ook enige Joden.


Foto: www.online-begraafplaatsen.nl


Enkele bronnen:

"De strijd in Zeeland, Mei 1940"
C.D. Kamerling.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1954.

"De verdediging van Noord-Limburg en Noord-Brabant, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz,
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1953.


oorlogsgravenstichting
www.familie-sormani.eu
www.online-begraafplaatsen.nl
www.oorlogsdodennijmegen.nl
www.veenkolonialevoorouders.nl

.
Gerardus Albertus (Gerard) VASTERINK (31 jaar)
.


Foto: Oorlogsgravenstichting

Geboren op maandag 8 maart 1909 te Hasselo, gemeente Weerselo (OV).

Zoon van Johannes Hendrikus VASTERINK en Aleida Maria LEUS.


Eind october/begin november 1937 gehuwd met Marina Gezina (Maria) WENNINK.



Twentsch Dagblad Tubantie en Enschedese Courant, vrijdag 5 november 1937


Uit dit huwelijk: zoon Hendrikus Gerardus, geboren in april 1939.


Twentsch Dagblad Tubantie en Enschedese Courant, vrijdag 28 april 1939


Het beroep van Gerard was wever, hij woonde met zijn gezin in Deurningen (OV).

Gerard was dienstplichtig soldaat, en ingedeeld bij de 3e Compagnie van het
4e Grensbataljon (3 - 4 G.B.)

Het 4e G.B., met 3 compagnieën was gelegerd in Vak Weert van de Peel-Raamstelling.
Deze stelling liep dwars door Noord-Brabant. Vak Weert was het meest zuidelijke vak
van de Peel-Raamstelling. Het liep langs de Zuid-Willemsvaart tot aan de Belgische
grens en was niet door Belgische troepen aangeleund. De Belgen hadden hun eerste
aaneengesloten verdedigingslinie circa 8 kilometer van de grens af.

De 3e Compagnie stond onder bevel van de reserve kapitein J. Dietz.


Gerard Vasterink is op 10 mei 1940 bij Weert, vermoedelijk aan de Zuid-Willemsvaart,
gewond geraakt en overgebracht naar het Reserve Feldlazarett te Soest, Westfalen,
Duitsland.

Omtrent zijn gewond raken zijn geen nadere gegevens bekend. Gerard is op dinsdag
21 mei 1940 overleden in het Reserve Feldlazarett te Soest.



Twentsch Dagblad Tubantie en Enschedese Courant, maandag 1 juli 1940



Foto: Oorlogsgravenstichting



Gerard is op dezelfde dag, 21 mei 1940, begraven te Soest, op de Gemeentelijke
Begraafplaats in de Buitenlandse rij.


Op dinsdag 11 september 1951 is Gerard Vasterink herbegraven in zijn woonplaats
Deuringen. Hij heeft zijn laatste rustplaats gevonden op de R.K. Begraafplaats bij de
R.K. Plechelmuskerk in rij 2 - Oorlogsgravenstichting graf 10.


www.begraafplaatsen-h-michael.nl



Foto: oorlogsdodendinkelland.nl


Marie Geertruida Vasterink, jongere zuster van Gerard werd geboren op 4 januari 1913
te Hasselo, net als Gerard, in een gezin van tien kinderen. Het gezin verhuisde in 1926
naar Klein Driene, wat vanaf 1943 bij Hengelo hoorde. Haar broer Gerard overleed als
krijgsgevangene in 1940 in het Duitse Soest.

Marie (31 jaar) was spoelster bij de Nederlandse Katoenspinnerij. Ze is omgekomen bij
het Amerikaanse bombardement op Hengelo (OV) van 6 october 1944, bedoeld voor het
spoorweg emplacement.
Bij dit bombardement vielen ruim 125 doden, waaronder zes meisjes van de spinnerij.
Pas op 17 oktober 1944 werden ze onder het puin gevonden. Marie is begraven op de
R.K. Begraafplaats te Hengelo.


Marie was verloofd met Antonius Oude Mulders. Hij trouwde later met Maria, de weduwe
van Gerard Vasterink.


Verplaatsbaar herdenkingsmonument onthuld in Dinkelland.

DENEKAMP:
Een pyramide, twee meter hoog van roestvrij staal. Zo ziet het nieuwe monument eruit
voor alle slachtoffers van oorlogshandelingen in de gemeente Dinkelland sinds mei 1940.
Het werd op maandagavond, 4 mei 2015, onthuld na de jaarlijkse dodenherdenking in
Denekamp in het gemeentehuis van Dinkelland.

Op de pyramide staan de namen van 371 slachtoffers van oorlogshandelingen uit de voor-
malige gemeenten Denekamp, Ootmarsum en Weerselo. Het monument is verplaatsbaar
en staat alleen op herdenkingsdagen in de hal van het gemeentehuis.

De naam van Gerard Vasterink en zijn jongere zuster Marie Geertruida Vasterink komen
beide voor op dit monument van de voormalige gemeente Weerselo.


Foto: Marieke Bakker (4 mei 2015), De Twentsche Courant Tubantia





Foto's Oorlogsgravenstchting



Enkele bronnen:


"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"De verdediging van Noord-Limburg en Noord-Brabant, Mei 1940"
V.E. Nierstrasz,
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1953.


oorlogsdodendinkelland.nl
oorlogsgravenstichting.nl
studiezaal.erfgoedhuisweert.nl
www.begraafplaatsen-h-michael.nl
www.heemkundeweerselo.nl
www.mei1940.nl
www.tracesofwar.nl

.
Dina van TANKEREN - MARKES (32 jaar)
.


===== Geen foto beschikbaar =====

Geboren op donderdag 5 maart 1908 te Breda (NB)

Dochter van Joseph MARKES en Johanna LANBEE

Van het gezin met 9 kinderen was Dina het 8e kind.


Op donderdag 10 juni 1926 te Breda gehuwd
met Petrus Martinus Johannes van TANKEREN.


Bredasche Courant, zaterdag 12 juni 1926

Woonplaats Breda, Gravenstraat 15


De naam van Dina MARKES is vele malen verkeerd geschreven


De Vlucht, zondag 12 mei 1940


Na de Duitse inval op 10 mei 1940 in ons land, kreeg het Nederlandse leger hulp
van Franse troepen die via België richting Breda trokken met de bedoeling de op-
rukkende Duitse troepen tegen te houden.

De Franse legerleiding veronderstelde dat de stad Breda, die in de vuurlinie lag,
bij gevechten zwaar getroffen zou worden en adviseerde de burgemeester van
Breda, B.W.Th. van Slobbe (1882-1956), om de inwoners te evacueren.


Al in 1939 had de oud-militair en oud-Gouverneur van Curaçao Van Slobbe zelf
een evacuatieplan voor de stad opgesteld, omdat hij het er niet mee eens was
dat Breda niet viel onder de evacuatieplannen die door het Rijk waren opgesteld.
De plannen van Van Slobbe, burgemeester sinds 1936, voor een goed voorbereide
evacuatie waarbij de bevolking ondergebracht zou worden in de omliggende dorpen,
zijn door de werkelijkheid en de chaos van 12 mei geheel in het water gevallen.

De inwoners van Breda kwamen op verschillende plekken terecht, sommigen zelfs
helemaal tot in de Pyreneeën en Noord-Spanje! Achteraf gezien was de evacuatie
niet nodig geweest: in Breda is niet gevochten.

De noodzaak van de evacuatie van Breda is altijd een omstreden kwestie gebleven.
Eén dag na de evacuatie was Breda al in handen gevallen van de Duitsers. Tijdens
"De Vlucht" zijn in totaal 104 Bredanaars omgekomen.

Bredase vluchtelingen in België 20 mei 1940

Foto: stadsarchief.breda.nl



Dina van TANKEREN - MARKES, één van de vluchtelingen, kwam om het leven door een granaatscherf
op dinsdag 28 mei 1940 in het plaatsje Vlissegem in West-Vlaanderen nabij de kust in België.


Van Dina is geen laatste rustplaats bekend. Haar naam staat bijgeschreven in Gedenkboek 43 van de
Oorlogsgravenstichting. Op het Nationaal Ereveld te Loenen (GL) is ter herinnering aan haar in Vak E
op nummer 885 en gedenksteen geplaatst.





Foto's: André Reijniers (28 mei 2017)


Monument "De Vlucht"

Het monument is een brozen beeld ter herinnering aan de vlucht van de Bredanaars, tijdens het begin
van de Tweede Wereldoorlog (mei 1940), gemaakt in 1954 door Hendrik (Hein) Koreman (1921-2012).
Oorspronkelijk geplaatst in Breda voor de (nu afgebroken) Maria Hemelvaart kerk, op de hoek van de
Houtmarkt-Ginnikenstraat. Sinds 2012 staat "De Vlucht" in het Stadspark Valkenberg te Breda waar
jaarlijks op 4 mei de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog worden herdacht.



Foto: Janky (21 augustus 2012)


Dodenherdenking 4 mei 2017 te Breda

De jaarlijkse herdenking in het Valkenberg bij monument "De Vlucht" in aanwezigheid
van Paul Depla, burgemeester van Breda, de heer Hubert (Stichting 4 mei Dodenher-
denking Breda) en,Guus de Beer van het Onze Lieve Vrouwe Lyceum en vele andere
belangstellenden.


Foto: Jack Janssen Fotografie.nl (04 mei 2017)


Enkele bronnen:

"Wij zullen hen niet vergeten, Bredase slachtoffers"
J. Sadée en C. Lossez
Uitgeverij Brabantia Nostra, Breda 1992

“De Vlucht”, 12 mei 1940
P. Buurmans
Van den Wijngaard, Breda mei 1991

“De Vlucht II ”, Nog méér herinneringen
P. Buurmans
Van den Wijngaard, Breda november 1991

anderetijden.nl/aflevering/316/De-vlucht-uit-Breda
breda.nieuws.nl
commons.wikimedia.org
nl.wikipedia.org
oorlogsgravenstichting.nl
stadsarchief.breda.nl
www.go2war2.nl

.
Remmert (Rem) van TIJEN (50 jaar)
.


Foto:

Geboren op zaterdag 7 november 1891 te Wormerveer (NH)

Zoon van Willem van TIJEN en Wilhelmina Maria LAAN


De Zaanlander, zaterdag 14 november 1891

Naast Remmert waren er nog drie zonen en een dochter. Vader Willem komt in
december 1901 te overlijden. Moeder Wilhelmina vertrekt met de kinderen uit
Wormerveer in october 1902 en gaat naar Hilversum.

Nadat Rem zijn schoolopleidingen heeft afgerond gaat hij als aankomend officier
in 1910 bij de Koninklijke Marine als Adelborst der 2e klasse in dienst.


Haagsche Courant, woensdag 20 augustus 1910

Na zijn opleiding aan het Koninklijk Instituut voor de Marine te Den Helder gaat
hij alle theorie in de praktijk brengen en volgen er diverse (varende) plaatsingen
beginnend in de rang van Adelborst der 1e klasse per 23 augustus 1913.


't Vliegend Blaadje, woensdag 27 augustus 1913


Op 16 januari 1915 volgt bevordering tot Luitenant ter zee der 3e klasse
en op 23 augustus 1915 tot Luitenant ter zee der 2e klasse.

Remmert treedt op donderdag 15 mei 1919 in Den Haag in het huwelijk
met Frédérique Henriettte NOORDHOEK HEGT, geboren te Den Helder.


CBG collectie

Uit dit huwelijk worden geboren:

zoon Willem Hendrik, februari 1920 te Vlissingen,
dochter Jetteke Wilhelmina, augustus 1920 te Vlissingen,
dochter Joan, september 1929 te Den Haag,
dochter Remcoline, december 1931 te Den Haag.


De diverse plaatsingen binnen de marine volgen elkaar op, waaronder
ook een term in Oost Indië. Veel van zijn plaatsingen vallen samen met
werkzaamheden voor de Dienst der Hydrografie, o.a. het verzamelen
van gegevens voor de productie van zeekaarten in zowel de Europese
wateren als die in Oost Indië.

De bevordering van Remmert tot Luitenant ter zee de 1e klasse volgt
per 1 september 1923.

Na een cursus aan de Hoger Marine-Krijgsschool volgt een plaatsing
als instructeur aan dezelfde school. Remmert is voorbestemd om bij
de Dienst der Hydrografie te blijven werken en als onderhoofd van de
afdeling per 1 januari 1935.
Op 15 november 1935 volgt zijn bevordering tot Kapitein-luitenant
ter zee.


Heldersche Courant, zaterdag 22 december 1934

Mobilisatie 1939

Tijdens de mobilisatieperiode in 1939 vertrekt het zittende hoofd
van de afdeling Hydrografie met leeftijdsontslag. Remmert krijgt
de opdracht deze taak te gaan overnemen. Op 16 september 1939
volg zijn bevordering tot Kapitein ter zee.


Heldersche Courant, donderdag 24 augustus 1939


Mei 1940

Gedurende de Duitse inval op 10 mei 1940 en de daarop volgende dagen is
Remmert hoofd van de afdeling operaties van de Marinestaf op de Badhuisweg
te Den Haag.

Na de capitulatie en tijdens de demobilisatie van de Nederlandse strijdkrachten
in 1940 is Remmert betrokken bij de afwikkeling van het voormalige departement
van Defensie en de daaraan verbonden afdelingen.


De Banier, woensdag 25 september 1940

1942

In mei 1942 werd door de Duitsers heimelijk besloten om alle Nederlandse
beroepsofficieren weer te interneren. Daartoe was mede besloten omdat er
vele tientallen beroepsofficieren betrokken bleken bij de illegaliteit. Omdat
er een jaarlijkse meldplicht voor de beroepsofficieren was, waarvoor men
werd opgeroepen, kwamen talloze officieren op om zich te melden, in de
veronderstelling nadien weer naar huis te kunnen keren. Niets was minder
waar. Ze werden geïnterneerd en naar Duitsland gestuurd. Uitzonderingen
werden gemaakt voor een enkeling en uiteraard de inmiddels Duitsgezinde
officieren. De overige c.a. 2.000 die opkwamen werden geïnterneerd en
kwamen in diverse gevangen kampen terecht, zoals Oflag XIII B Neurenberg-
Langwasser, Oflag 67 Neu-Brandenburg en in Stalag 371 Stanislau,




Dagblad voor Noordbrabant en Zeeland, maandag 11 mei 1942

Ook Remmert van TIJEN ging zich op vrijdag 15 mei 1942 melden. Hij ging met circa 800 andere
beroeps officieren van Leger en Vloot in een extra trein naar Breda waarmen zich om 14.00 bij de
Duitsche militaire autoriteit moest melden. Na deze melding en registratie werd men als gevangene
afgevoerd naar Duitsland.

Na een treinreis van 26 uren kwam men aan in naar wat later zou blijken, het krijgsgevangenkamp
Oflag XIII BNeurenberg-Langwasser in Duitsland.


Blok 2 in de volle zon, Langwasser 2 juni 1942

Foto: www.eindhovenfotos.nl


Op dinsdag 2 juni 1942 worden, zo blijkt uit de registers van kamp Langwasser, Remmert van Tijen
(Kgf 30470), 2e Luitenant Van Elsen (Kgf 30857), Majoor Tibo (Kgf 30934) en 1e Luitenant Vroom
(Kgf 30639) op 2 juni 1942 aan de Gestapo zijn overgedragen voor een verhoor.

Het verhoor van Remmert van TIJEN heeft plaats gevonden in het hoofdkwartier van
de Gestapo te Neurenberg aan de Ludwigstrasse 36. Tijdens dit verhoor is Remmert,
op donderdag 4 juni 1942, overleden.

In de Duitse overlijdensakte staat als doodsoorzaak geschreven: Contusio cerebri
(hersenkneuzing)

Remmert is na zijn overlijden in Duitsland begraven.


CBG collectie


Op zaterdag 22 juni 1946 werd het stoffelijk overschot van Remmert van TIJEN
vanuit Duitsland overgebracht naar Begraafplaats Westerveld te Driehuis (NH)
en bijgezet in het familiegraf in vak KG 1 1 A




Foto's: André Reijniers (1 juni 2017)




Het Vrije Volk, woensdag 19 juli 1950


Foto: www.zeefakkel.nl


De Zeefakkel is op 28 november 1949 op stapel gezet en gebouwd als Rijksopnemingsvaartuig bij de
scheepswerf J. & K. Smit te Kinderdijk.
Op 21 juli 1950 is de Zeefakkel te water gelaten. Voor de eerste keer werd het schip in dienst gesteld
op 16 maart 1951 als Hr.Ms. Zeefakkel. De taak van de Zeefakkel in die tijd was, in opdracht van de
Dienst Hydrografie der Koninklijke Marine, gegevens verzamelen t.b.v. de aanmaak van zeekaarten
van de Noordzee.

Na ruim 21 jaar werd de Zeefakkel op 26 oktober 1972 uitdienst gesteld als opnemingsvaartuig.
Na groot onderhoud werd het schip in dienst gesteld als Rijksinstructievaartuig voor de Adelborsten-
opleiding van het Koninklijk Instituut voor de Marine in Den Helder (KIM) en de School voor scheeps-
onderofficieren (SCHOOF). Zowel in 1980 als in 1995 is de Zeefakkel geheel gerenoveerd. Er kwamen
o.a. twee nieuwe hoofdmotoren in en later werden ook de dieselgeneratorsets vervangen. Het schip
werd ook van binnen brandvrij gemaakt en voorzien van een nieuwe verflaag. Tevens werd het schip
voorzien van een girokompas en werd de mast klapbaar gemaakt. Het eet- en slaapverblijf werden ook
nog totaal verbouwd.

In 1998 werd er besloten de Zeefakkel te vervangen door een nieuw instructievaartuig. Op 2 november
1999 kwam het nieuwe instructievaartuig in dienst en de Zeefakkel werd reserve schip tot 1 januari 2000.
Op 12 januari 2000 verliet de Zeefakkel de haven van Den Helder op weg naar haar nieuwe thuishaven
Hellevoetsluis waar de Zeefakkel op 15 januari 2000 om 13.00 uur aankwam. Vanaf die periode doet het
schip dienst als het Opleidingschip voor het Zeekadetkorps Hellevoetsluis.


Enkele bronnen:

"Gedenkrol van de Koninklijke Marine 1939-1962" en het
"Niet gepubliceerde Supplement" op deze Gedenkrol
H.J. Floor †, Weesp, 2004

“De Koninklijke Marine in de Tweede Wereldoorlog” Deel: 1
Ph.M. Bosscher:
Uitgeverij van Wijnen, Franeker, 1984


cbg.nl
krijgsgevangen.nl
oorlogsgravenstichting.nl
zkkhellevoetsluis.nl
www.bc-westerveld.nl
www.eindhovenfotos.nl
www.hersenletsel-uitleg.nl
www.zeefakkel.nl
www.zuidfront-holland1940.nl

.
Hendrik GROENENDAL (24 jaar)
.


Foto: Oorlogsgravenstichting

Geboren op woensdag 23 februari 1921 te Groningen (GR).

Zoon van Adriaan GROENENDAL en Catharina Berendina ZARK.


Beroep: Meubelstoffeerder.

Woonplaats: Groningen, Cortinghlaan 14a.

Lid verzet

Onder onbekende omstandigheden overleden op maandag 11 juni 1945
te Parijs, Frankrijk.

Herbegraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort,
Nederlands Erehof, Vak 12, Rij D, Graf 179.


Foto: online-begraafplaatsen


Enkele bronnen:

cbg.nl
oorlogsgravenstichting.nl
www.genealogieonline.nl
www.online-begraafplaatsen.nl
www.ovcg.nl

.
Ida ENGELBERTS (Peetje) (1 jaar)
.


Foto: Familiearchief Engelberts

Geboren op zondag 26 juli 1942 te Lawang, Oost-Java, Nederlands-Indië

Troetelnaam: Peetje

Dochter van Henry ENGELBERTS en Eline HARTING

Henry en Eline verloofden zich op zaterdag 10 juni 1939 en traden op woensdag 22 november 1939
in het huwelijk.


-
De Indische Courant, zaterdag 10 juni 1939 ---------- De Indische Courant, dinsdag 14 november 1939 ---


Henry en Eline verloofd ...

Foto: Familiearchief Engelberts


Uit het huwelijk werd in 1940 dochter Edith geboren. Na de geboorte van Edith waren Eline
en Henry in blijde verwachting van hun tweede kind, een dochter die de naam Ida zou dragen.

Henry en Eline hadden een "melkerij" (boerderij) in Lawang

De Japanse dreiging in de regio en de afgekondigde mobilisatie in Nederlands-Indië gooide
behoorlijk roet in het eten van het jonge gezin. Henry werd bij het uitbreken van de oorlog
in december 1941 ook gemobiliseerd en vertrok in wapenrok om de archipel te verdedigen.

Op 9 maart 1942 capituleerden de Nederlandse en aanwezige geallieerde troepen op Java.
Nederlands-Indië. Het grootste gedeelte van de archipel kreeg te maken met een Japanse
bezetting. Veel militairen werden afgevoerd in krijgsgevangenschap. Bijna alle gevangenen,
waaronder ook Henry, werden korte tijd later als dwangarbeider ingezet.

Henry in uniform

Foto: Familiearchief Engelberts

Henry heeft als krijgsgevangene aan de beruchte Birma-Siam spoorweg, de
Dodenspoorlijn, gewerkt. Deze werkzaamheden moesten onder zeer slechte
omstandigheden worden uitgevoerd. Henry heeft dit allemaal overleefd, maar
hij heeft zijn dochter Ida nooit kunnen zien.


Moeder Eline met dochters Edith en Ida

Foto vermoedelijk uit 1943: Familiearchief Engelberts

Na de bezetting van Nederlands Indië in maart 1942 werd in september 1943
het huis in Lawang opgeëist door de Japanners. Moeder Eline, dochters Edith
en Ida, samen met andere familieleden (vrouwen en kinderen) werden tot in
januari 1944 geïnterneerd in een woning aan de Boeringweg in kamp De Wijk
te Malang.


Kamp De Wijk in Malang

Begin november 1942 was het kamp in de "Bergenbuurt" dat later "De Wijk"
(van Malang) werd genoemd klaar voor internering. De voorbereiding van het
kamp was geweest dat de bewoners van huizen in die wijk die niet geïnterneerd
zouden worden moesten verhuizen naar huizen buiten de Wijk. Verder was voor-
zien dat ieder gezin de beschikking zou krijgen over één kamer. De oppervlakte
van de Wijk was circa 600 bij 700 meter. De Wijk was omgeven door een groot
hekwerk van prikkeldraad, soms midden op straat. Aanvankelijk waren er drie
drie poorten in het hekwerk maar later werden twee daarvan gesloten. De hoofd-
poort (in de Goentoerweg) heette ook wel Goentoerpoort.


Foto: indischekamparchieven

De Wijk raakte al snel vol omdat niet alleen vrouwen, kinderen en oude mannen
(ouder dan zestig jaar) uit Malang de Wijk bevolkten maar ook omdat er steeds
meer mensen uit het Oostelijk deel van Oost-Java (de "Oosthoek") naar het kamp
werden getransporteerd. In de huizen moest wat worden opgeschikt zodat er nog
meer gezinnen bij konden. Voor zover bekend leefden er daar in de Wijk uiteindelijk
ruim 7000 vrouwen, kinderen en oude mannen. Natuurlijk waren de sanitaire voor-
zieningen in de Wijk niet op deze aantallen bewoners berekend. De ruimte die men
had was, toen de Wijk vol was, ongeveer 60 vierkante meter per inwoner.


Al in eind november 1943 begonnen de Japanners al met het doorsturen van groepen
geïnterneerden naar andere kampen.
Op 9 februari 1944 vertrok het eerste transport naar kamp Karangpanas te Semarang.

In een geblindeerde trein werden Eline met Edith en Ida samen met nog 857 anderen
van kamp De Wijk overgebracht naar Semarang waar ze circa 8 maanden lang werden
geïnterneerd in kamp Karangpanas.


Kamp Karangpanas

Foto: indischekamparchieven

Karangpanas. Letterlijk betekent dat "warm koraal" (karang = koraal, panas = warm).
Het kamp was oorspronkelijk een RK weeshuis dat geleid werd door 'De Broeders van
Saint Louis". Op de begane grond waren slaapzalen ingericht aan overdekte open gale-
rijen rond drie binnenplaatsen. Ook vond je op de begane grond een soort hospitaaltje,
keukens, doucheruimten en WC’s. Los van het hoofdgebouw stonden een mortuarium
en een kapel met bijgebouwen. Zowel de kapel als de bijgebouwen werden na aankomst
van de geïnterneerden ook omgebouwd tot slaapzalen.

Slaapzalen vond je ook op verdieping die op de voorkant en op de middenvleugel van
het gebouw rustten. In zo’n slaapzaal vond je een of meer van hout getimmerde britsen
van bijna overal de zelfde breedte. Onder de britsen, in de kolong (kolong: vrije ruimte
onder iets, een huis, een bed een kast, een brits. Vaak was dat de slaapplaats voor jonge
kinderen (kolongkind, anak kolong) was ruimte om je meegebrachte bagage en lege
verpakking op te slaan.


Foto: indischekamparchieven

Eind maart 1944 verbleven er circa 2500 vrouwen, kinderen en oude mannen in het kamp.

Ida leed in het kamp Karangpanas aan diarree, malaria en ondervoeding. Zij was, samen met
een neefje, opgenomen in het “dodenkamertje” van het kamp. Ida overleed op zondag 18 juni
1944. Haar neefje redde het met de juiste medicijnen.

Ida Engelberts werd dezelfde dag begraven op de lokale begraafplaats net buiten het kamp.


Moeder Eline en dochter Edith worden op dinsdag 28 november 1944 overgebracht naar kamp
Lampersari te Semarang met nog circa 1655 andere geïnterneerden (vrouwen en kinderen) uit
kamp Karangpanas.
Ook komt er op maandag 4 december 1944 nog een transport van 850 geïnterneerden aan in het
kamp vanuit Bandoeng. Begin december 1944 verblijven er 6600 mensen in kamp Lampersari.

Kamp Lampersari

Dit kamp bestond uit een groot aantal kamponghuisjes en een school, gelegen aan weerszijden
van de Lamper­sari-weg in het oosten van Semarang.

Lampersari

Foto (1927): indischekamparchieven

Eline met gevangene nr. 19126 en Edith met gevangene nr. 19289 werden ondergebracht in het
huisje Lampersari 47


Ten tijde van de Japanse capitulatie verbleven er bijna 8.000 vrouwen en kinderen in het kamp,
terwijl vrij snel na de bekendmaking van de capitulatie op 23 augustus 1945 jongens en mannen
het kamp binnenkwamen voor gezinshereniging.


Het duurde nog geruime tijd voor dat Henry zich met zijn Eline en Edith kon
herenigen.
In 1956 is het gezin, ondertussen bestaande uit ouders en zeven kinderen,
naar Nederland vertrokken.


Ida Engelberts is later herbegraven en heeft haar laatste rustplaats gevonden
op het Nederlands ereveld Kalibanteng te Semarang, op Java, Indonesië, in
Vak K, graf 169


Foto: Oorlogsgravenstichting


Nederlands ereveld Kalibanteng te Semarang, Java, Indonesië


Foto: 4.bp.blogspot.com

Ingeklemd tussen de luchthaven van Semarang en de Jalan Siliwangi, de vroegere Grote Postweg, ligt het
ereveld Kalibanteng. Hier liggen ruim 3.100 oorlogsslachtoffers begraven.

Het ereveld is aangelegd in de vorm van een gelijkzijdige driehoek en is omgeven door een gracht en een
rij naaldbomen.

De graven

Aan de westelijke zijde van het veld bevinden zich voornamelijk de graven van vrouwen, aan de oostelijke
zijde voornamelijk graven van mannen. In het centrale vak bevinden zich de kindergraven.

Het overgrote deel van de op ereveld Kalibanteng begraven oorlogsslachtoffers zijn burgers uit de beruchte
Japanse interneringskampen van Midden Java, zoals Ambarawa, Banju Biroe, Lampersari en Karangpanas.
Zij kwamen om als gevolg van erbarmelijke omstandigheden waaronder zij moesten leven in deze kampen
gedurende de Japanse bezetting van 1942 tot 1945.



Enkele bronnen:

Familiearchief Engelberts

oorlogsgravenstichting.nl
www.gastdocenten.com
www.indischekamparchieven.nl
www.japanseburgerkampen.nl

.
Abraham (Bram) STUUT (24 jaar)
.


===== Geen foto beschikbaar =====

Geboren op donderdag 23 maart 1916 te Winschoten (GR)


Zoon van Hendrik STUUT en Hinderika KIEWIT

Woonplaats Winschoten, Dwingeloweg 79 I

Beroep: Kapper

Dienstplichtig Soldaat 3 - II - R.Gr. ( 3e compagnie IIe bataljon Regiment Grenadiers)


14 mei 1940

De aanval op Overschie (ZH)

Op dinsdag 14 mei, omstreeks 05.00 uur ontving de commandant van de Ie Divisie opdracht
van de commandant van de Vesting Holland, de generaal van Andel, de volgende opdracht:

“Ruim de Duitse weerstanden in de Zuidpolder (zuid van Delft) op en bereik de lijn
Overschie-Schiebroek, teneinde op deze wijze aansluiting te krijgen met de troepen
in noordrand Rotterdam”.


De frontale aanval zou plaatsvinden vanuit Delft door drie versterkte bataljons, waaronder
het II - R.Gr. Dit bataljon was als rechtercolonne ingedeeld en moest opmarcheren via de
oude Rotterdamse weg langs de Schie, richting Overschie. Omtrent de indeling van deze
colonne is slechts bekend dat de 3e compagnie, waarbij ingedeeld Bram Stuut, met een
stuk pantserafweergeschut, als voorhoede optrad, dat de 1e compagnie aan het hoofd van
de hoofdmacht van de colonne marcheerde en de 2e compagnie als bataljonsreserve was
aangewezen; daarachter marcheerde met een 2e stuk pantserafweergeschut

De opmars uit Delft begon om negen uur ’s-morgens. Het zou de laatste Nederlandse aanval
worden. De bataljons vorderden slechts langzaam, omdat zij zich te voet moesten verplaatsen
en het passeren van talrijke wegversperringen veel oponthoud veroorzaakte en de aanwezig-
heid in de lucht van talrijke Duitse vliegtuigen de troep herhaaldelijk dekking deed zoeken.

Na het bereiken van de eerste tussendoellijn (de Akkerdijkse weg) werd onmiddellijk door
gemarcheerd naar de dwars op de (nieuwe) autoweg staande Hofweg, circa twee kilometer
van de noord rand van Overschie. Korte tijd na aankomst bij de Hofweg, begon het bombar-
dement van Rotterdam (13.30 uur). Het bood aan de troepen een verbijsterende aanblik.
Bij het bombardement vertoonden zich talrijke Duitse vliegtuigen zich boven de colonne.
Dit had tot gevolg, dat de troep zo goed mogelijk dekking zocht en tot ongeveer 14.45 ter
plaatse bleef. Het geheel had een verlammende en demoraliserende invloed op de troepen.
Dat ze later toch weer voorwaarts gingen, is voor een groot deel te danken aan de houding
en het voorbeeld van de commandanten.

Toen de voorste Nederlandse troepen de dicht bij Overschie gelegen Doenkade bereikten,
opende de vijand het vuur. De Duitsers bevonden zich onder andere in de korenmolen
De Hoop van de heer Speelman, gelegen bij de Schie, niet ver van de noordelijke dorpsrand.


Korenmolen De Hoop

Foto: open monumentendag


Door de Duitsers goed gekozen en uitstekend gecamoufleerde andere opstellingen waren in
het begin moeilijk te onderkennen. Maar spoedig verscheen hulp van onverwachte zijde toen
een inwoner van Overschie uit het dorp ontsnapte om onze troepen nadere inlichtingen te
geven. Hij verklaarde zich bereid om ondanks het daaraan verbonden levensgevaar naar de
voorste lijn te gaan en de hem bekende Duitse posities aan te wijzen.

Op zijn aanwijzingen werd duidelijk dat de vijand zich behalve de molen, ook in een daarbij
gelegen pakhuis en in een iets zuidelijker liggende fabriek had verschanst. Verder ontdekte
men op de autoweg – ter hoogte van de molen – een barricade waarbij verschillende vuur-
organen waren opgesteld.

Vooral vanuit de molen en vanaf het dak van de fabriek konden de Duitsers zowel de autoweg
als de oude weg langs de Schie met vuur beheersen. Een aanval kon in feite slechts frontaal
over de beiden dekkingloze, open toegangswegen naar Overschie plaatsvinden, daar het zij-
terrein met zijn vele plassen en sloten hiervoor ongeschikt was. Het betekende voorts dat in
die beperkte ruimten slechts de voorste secties aan zo’n aanval konden deelnemen en dat de
vuurkracht van de achterliggende infanterie niet of slechts in geringe mate kon worden benut.

Bij de Schie slaagde de bataljonscommandant er echter in om zijn twee mortieren en een drietal
zware mitrailleurs in stelling te laten brengen op het erf van een boerderij, zuid van het landgoed
de Tempel, waarna de molen en de omgeving daarvan, op 600 - 700 meter afstand, onder vuur
werden genomen.

De molen en het nabijgelegen pakhuis werden daarna aangevallen door de sectie van sergeant
van der Zwan. De molen en even later het pakhuis vielen door de aanval in Nederlandse handen.
Ook een bij het nevenbataljon ingedeeld Nederlandse pantserwagen opende het vuur op de molen,
net toen deze in onze handen was. Gelijktijdig viel daar ook nog vijandelijk mortiervuur.

In totaal waren er bij deze actie vier gesneuvelden, waaronder sergeant van der Zwan en vier
gewonden te betreuren, waaronder Bram Stuut. Bram werd zwaar gewond door schotwonden
in rug, arm en buik.

“Toen het geroep om een dokter van voren weerklonk, sprong de korporaal - ziekendrager Van
Bemmel op zijn fiets, reed door het wederzijds mitrailleurvuur en kwam met een gewonde terug.
Hij riep om een auto die het eten had gebracht, waarna het de dappere kerels gelukte om alle
gewonden uit het vuur te brengen.”

De gewonden werden naar het Oude en Nieuwe Gasthuis te Delft overgebracht.

Op dinsdag 25 juni 1940 is Bram Stuut overleden in het Oude en Nieuwe Gasthuis
te Delft aan zijn opgelopen verwondingen


03] Delftsche Courant, woensdag 26 juni 1940


Op vrijdag 28 juni 1940 is Bram begraven op de Gemeentelijke begraafplaats
te Winschoten in Rij III, graf 272




Nieuwsblad van het Noorden, zaterdag 29 juni 1940



Foto: Oorlogsgravenstichting


Abraham (Bram) Stuut is postuum onderscheiden met het Bronzenkruis bij
Koninklijk Besluit van 9 mei 1946 nr. 6

"Heeft zich moedig gedragen in het gevecht bij Overschie op 14 mei 1940 en
daarbij ernstig gewond; later aan zijn verwondingen overleden"



Enkele bronnen:

"Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940"
J.W. de Leeuw.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg 2012.

"De Slag om de Residentie"
E.H. Brongers
Uitgeverij Asperkt, 8e druk, Soesterberg 2004.

"Winschoten 1940 - 1945", een provinciestadje aan de Duitse grens
H. Strating
Uitgeverij Meinders, Winschoten 2001

"Algemeen overzicht van de strijd om en in de Vesting Holland en de
strijd tegen de Luchtlandingstroepen rondom 's-Gravenhage, Mei 1940"
C.D. Kamerling.
Staatsdrukkerij en Uitgeversbedrijf, 's-Gravenhage 1954


genealogiewinschoten.nl
oorlogsgravenstichting.nl
www.mijn-genea.nl
www.openmonumentendag.nl
www.veteraneninstituut.nl

.
Hendrik Adrianus (Henk) MEIJERS (42 jaar)
.


Foto: Heldersche Courant (woensdaq 1 mei 1940)


Geboren op vrijdag 6 mei 1898 te Amsterdam

Zoon van Hendrik MEIJERS en Anna HOMMES


Algemeen Handelsblad, dinsdag 10 mei 1898


Beroep: Van oorsprong Machine Bankwerker, werkzaam op
de Rijkswerf te Willemsoord, Den Helder (NH)

Op vrijdag 25 april 1924 gehuwd te Anna Paulowna (NH)
met Reinouwtje (Reini) CORNELISSEN


Heldersche Courant, zaterdag 12 april 1924


Henk treedt als, burger werknemer op de Rijkswerf, in de voetsporen van zijn
vader Hendrik. Deze gaat op 1 januari 1933 met pensioen als commandeur van
het verspermijnenmagazijn te Den Helder.

Henk wordt geplaatst in Veere (ZL) als commandeur van het aldaar aanwezige
mijnenmagazijn.

Veel werk heeft men gedurende de mobilisatie jaren 1939 - 1940 aan het de
bevoorraden van de mijnenleggers der Koninklijke Marine, maar ook aan het
demonteren van op de kust aangespoelde (losgeslagen) Nederlandse en Buiten-
landse zeemijnen.


Aangespoelde zeemijn mobilisatie 1939-1940

Foto: oorlogsbronnen


Op woensdag 1 mei 1940 valt Henk voor zijn werk een Koninklijke onderscheiding
ten deel, de eremedaille in zilver verbonden aan de Orde van oranje Nassau. Henk
krijgt deze medaille door de vlootvoogd, vice-admiraal Fürstner, opgespeld op Fort
Oostoever te Den Helder.





Heldersche Courant, vrijdag 3 mei 1940


Na de capitulatie in mei 1940 gaat het demontagewerk van (zee) mijnen gewoon
door, in samenwerking met de Duitse bezetter.


In juni 1940 is de RAF Coastal Command bijna dagelijks actief boven de kustprovincies
van België en Nederland. Doel diverse (binnen) wateren te voorzien van mijnen om zo
het Duitse scheepvaartverkeer te hinderen. In de nacht van 26 op 27 juni 1940 krijgen
zes toestellen van het type Fairey Albacore opdracht om "W"- bommen te leggen in de
kanalen tussen Nieuwpoort (BE) en Willemstad (NL).

"W"- bommen (waterbommen) waren een klein soort bommen, die werden gebruikt
tegen schepen in rivieren en kanalen, op plaatsen waar de normale typen zeemijnen
niet konden worden ingezet.

De bom bestond uit een cilinder van 25 cm. dik en 38 cm. lang met een totaal gewicht
van 16 kg., waarvan 9 kg. springstof. De bom bleef niet drijven, maar er zaten een paar
lijnen aan met aan het eind een aantal kurken. Deze lijnen waren circa 1 meter lang; de
kurken hielden daardoor de bom op deze diepte, waardoor hij in een kanaal of rivier onder
het oppervlak bleef drijven. Aan het bovenste eind zaten een aantal draden die nadat de
bom in het water was gevallen, als baleinen van een paraplu gingen uitstaan. Deze draden
waren verbonden aan een ontsteking en zodra deze iets raakten of omgekeerd, explodeerde
de bom. Er was ook een type dat in stilstaand water aan een soort ankertje een meter onder
het wateroppervlakte bleef hangen.

Er zijn nogal wat ongelukken mee gebeurd. Ze moeten dan ook worden gezien als één van
de vele middelen die de Britten uitdachten en testten om de verwachtte invasie tegen te
houden. Deze bommen verklaren overigens wel enkele onverklaarbare explosies in Neder-
landse rivieren en kanalen, vooral in het kustgebied, die in de oorlogsjaren plaatsvonden.


Mogelijk is een "W"- bom de oorzaak geweest van onderstaand ongeval ...


Provinciale Zeeuwsche Courant, woensdag 3 juli 1940



Provinciale Zeeuwsche Courant, donderdag 4 juli 1940


Op vrijdag 5 juli 1940 heeft de begrafenis van beide slachtoffers plaats.




Provinciale Zeeuwsche Courant, zaterdag 6 juli 1940



Provinciale Zeeuwsche Courant, zaterdag 17 augustus 1940


Henk heeft na de oorlog zijn laatste rustplaats gevonden op het Nationaal Ereveld
te Loenen (Gl) in Vak B, Graf 201.


Foto: Oorlogsgravenstichting


Oorlogsmonument te Veere

Het oorlogsmonument in Veere is opgericht ter nagedachtenis aan elf medeburgers
die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen.

Het monument bevindt zich op de Oude begraafplaats, gevestigd aan de Zanddijkse-
weg te Veere. Het oorlogsmonument is een grijs-zwart natuurstenen gedenksteen.




Foto's: Theo Snijders (4en5mei)


Enkele bronnen:

"En nooit was het stil ...", Kroniek van een luchtoorlog. Deel 1
G.J. Zwanenburg
z.p., z.j. [1990]

kranten.archiefalkmaar.nl
krantenbankzeeland.nl
oorlogsgravenstichting.nl
www.4en5mei.nl
www.delpher.nl
www.oorlogsbronnen.nl
www.zeeuwsarchief.nl