Iedereen die het boek "Doodgewone mannen" heeft gelezen zal onder de indruk zijn geweest, ik tenminste wel.
Hoe een stel brave huisvaders veranderen in moordmachines tijdens de
holocaust.
Voor degene die het boek (nog) niet hebben gelezen zal ik even een
korte omschrijving geven.
Het gaat over Reserve politie batalion 101 afkomstig uit Hamburg en iets te oud voor frontinzet.
Daarom werden ze opgeroepen voor de Ordnungspolizei en gestationeerd in de omgeving Lublin.
Eerst werden ze alleen ingezet voor ordehandhaving later door personeelsgebrek, Duitsland veroverden steeds meer gebied in Rusland,
gebruikt voor Himmlers Endlösung.
Het bewaken van treinen naar vernietingingskamp Treblinka, afgrendelen
van ghetto's en executeren van joden in de bossen rond o.a. de plaasten
Jozefow, Lomazy, Konskowola en Miedzyrzec.
Tijdens mijn vakantie in Polen bezocht ik aan de hand van het boek diverse locaties.
In Jozefow werden de mannen op transport gezet naar een werkkamp
Terwijl bataljon 101 de bejaarden, vrouwen en kinderen in de bossen
vlak bij het dorp doodschoot.
Er vielen op 13 juli 1942 1500 slachtoffers.
In de jaren 70 is door de Poolse bevolking een monument geplaatst.
De executies vonden verspreid door de bossen plaats die je achter het monument ziet.
Een volledige omschrijving staat in het boek in
hoofdstuk 7
De Poolse burgermeester kreeg opdracht de slachtoffers te verzamelen
en te begraven, dit gebeurde in massagraven zoals deze.
Nog duidelijk zichtbaar in de aarde.
Een 2e graf.
In het dorp geen enkele verwijzing naar de gebeurtenissen van de 13 juli
1942 of het Joodse Ghetto.
Alleen aandacht voor Pools oorlogsleed, iets dat met meer is opgevallen
in Polen.
Ook de Joodse begraafplaats ligt er vervallen bij zoals te zien is op deze foto.
Idem.
Op de achtergrond het plaatsje Jozefow.
18 augustus 1942 was Lomazy aan de beurt omdat veel leden
van het bataljon geklaagd hadden over het moeten schiet op vrouwen en
kinderen was voor deze aktie de hulp ingoepen van Hiwi's
Deze zouden de executies uitvoeren, ook werd vooraf een groot graf
gegraven waarin de executies zouden plaatsvinden.
De mannen werden tijdens deze aktie niet afgevoerd naar een werkkamp
maar ook vermoord. Vermoedelijk omdat Lomazy ver van een station ligt.
In het plaatsje zelf kon ik geen verwijzing vinden maar na veel rijden
en zoeken uiteindelijk de plaats gevonden.
Een eenvoudig kunstof bord in het bos, geen vertaling in het Engels.
In het boek terug te vinden in
hoodstuk 9
Op de foto niet goed zichtbaar maar wel aanwezig de contouren
van het massagraf waarin circa 2000 mensen stierven.
Van de andere kant genomen.
Men of Reserve Police Battalion 101 compelling Jews to dig their own mass grave in the woods on the outskirts of Lomazy.
Ook hier ligt de begraafplaats er slecht bij.
Iets dat voor een groot gedeelte van het plaatsje ook geld.
Deze foto vond ik via google met als onderschrift "samengedreven Joodse
inwoners van Lomazy" vanaf deze sportvelden werden ze naar het bos
gebracht.
Miedzyrzec was een belangrijke ghetto waar bataljon 101 bewakingstaken uitvoerde.
Vanuit hier werden tijdens 7 grote acties joodse inwoners naar werk en
vernietigingskampen getransporteerd voornamelijk Treblinka en Majdanek.
O.a.
hoofdstuk 12 uit het boek.
Voor velen begon hier hun laatste treinreis.
De weg naar het station, nu met nieuwe gebouwen.
Een enkel oorspronkelijk huis is blijven staan.
Op
blz 140 staat een gruwelijk verhaal over de joden die niet meer
in de overvolle wagons pasten en doodgeschoten werden op de joodse begraafplaats.
Volgens de beschrijving tegen deze muur.
Ook deze begraafplaats zou wat aandacht mogen krijgen van de gemeente.
Commentaar overbodig.
Blz 138 hoofdkwartier Sicherheitspolizei, vermoedelijk dit gebouw
aan de omschrijvingen in het boek.
2009
Exact dezelfde plaats in mei 1943 tijdens de deportaties.
De bebouwing is iets veranderd.
Hoofdstuk 15 Majdanek
Zo'n 16000 joden werden doodgeschoten tijdens operatie Erntefest.
Deze greppels zijn nu een goed onderhouden monument.
Ze liggen aan de achterkant van het kamp en zijn door de gevangenen
zelf gegraven.
Via deze foto wil ik de slachtoffers een gezicht geven.
Het originele, Engelse, onderschrift luid:
A young Jewish mother and her two children sit among a large group of Jews herded for mass execution.
En deze mag niet ontbreken, het gezicht van de daders.
Reserve politie Bataljon 101
Die overigens tot mijn verbijstering niet of nauwelijks bestraft zijn
na de oorlog, waarover later meer.
In een later stadium zal ik nog foto's plaatsen van mijn bezoek aan o.a.
Majdanek,Sobibor, Belcec en Chelmno.
Dit boek is in het Nederlands uitgebracht onder de titel
"Doodgewone mannen" in 1993
Helaas niet meer nieuw te verkrijgen maar via internet
bijvoorbeeld
www.BOEKWINKELTJES.NL
nog te bestellen.
